Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czylizgonów,którymmożnabybyłowdanymczasiezapobiec.Szczególne
znaczeniewkategoriizgonówdouniknięciamajązgonyzwiązaneznadużywa-
niemalkoholu,paleniempapierosówiużywaniemnarkotykówjakowyniksu-
biektywnegodziałaniajednostek,wodróżnieniuodobiektywnieistniejących
zagrożeńzdrowiaiżycia.Inneznacząceróżnicewumieralnościmożnaza-
uważyćanalizującsezonowezróżnicowaniezgonów,takżeróżnewróżnych
populacjachzamieszkującychPolskęwtymsamymczasie;zdaniemautorki,
sezonowenadwyżkizgonównależąwznacznejmierzedokategoriizgonówdo
uniknięcia.
Określenieizmierzenieróżnicwumieralnościjestpierwszymkrokiem
wszukaniuodpowiedzinapytanie,dlaczegowystępują,powodujączróżnico-
waniedługościtrwaniażyciawodmiennychpopulacjach.Ponadto,jakstwier-
dziłE.Rosset(1979,s.289),Jeżelimówimyonierównościwobecśmierci,to
mamynamyślinietylkosamfaktistnieniaróżnicywtrwaniużycialudzi:
wpojęciutymmieścisięrównieżaktprotestuprzeciwtymwszystkimnie-
zdrowymstosunkomspołeczno-ekonomicznym,któreskazująludzinaprzed-
wczesnewymieranie.Nierównośćwobecśmiercijestprzedewszystkimpro-
duktempodziałunarodów,klasijednosteknauprzywilejowaneiupośledzone,
nabogateibiedne[...].
Uważasię
*,żedługośćżycialudzkiegozależyodwieluczynników,
aprzedewszystkimodpoziomurozwojuspołeczno-gospodarczegokrajuza-
mieszkiwania.Wśródnajważniejszychdeterminanttrwaniażyciamożnawy-
mienić:ilośćżywnościnaosobę,poziomświadczeńusługmedycznychna
osobę,zanieczyszczenieśrodowiskaipoziomurbanizacji(zagęszczenielud-
ności).
Celemniniejszejpracyjestprezentacjaznanychiwłasnychmetodoraz
wynikówbadaniaempirycznegoróżnicwumieralnościitrwaniużyciawwy-
branychpopulacjachludnościPolski,określeniekierunkówzmianwumieral-
nościitrwaniużyciatejludnościorazniektórychuwarunkowańomawianych
różnic.Badanieprowadzononapoziomiekrajuwprzekrojuczasowym(lata
1980-2008),wskazującnatendencjerozwojowepodstawowychmierników
umieralnościitrwaniażycia;przeprowadzonotakżeanalizęprzekrojową
opartą–dlaograniczeniazakresuwahańlosowych–nawartościachśrednich
zlat2006-2008.Wykorzystującpodziałkrajunawojewództwa,uwzględniono
takżezróżnicowanieprzestrzennewumieralnościitrwaniużycia,apoprzez
wzięciepoduwagęnajczęstszychwbadanymokresieprzyczynzgonówzwró-
conouwagęnaniektóreuwarunkowaniaróżnicwumieralnościitrwaniużycia
ludnościPolskiwystępującepomiędzywojewództwami.
*Meadows,Meadows,Randers(1973).Cyt.za:Cieślak(1984,s.179).Por.takżenp.Wróblewska(2005).
11
