Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Aspektmiędzynarodowykwestiiniemieckiejwynikazdążeńposzczególnych
Niemców,jakipaństwniemieckichdoekspansjiidominacjinadinnymina-
rodamiipaństwamiwpoczuciuwłasnejsiłyiprężnościorganizacyjnej,pod
pretekstemwyższościkulturyniemieckiej.
ProblemyteszczególniesilniedałyosobieznaćwpierwszejpołowieXX
wieku.NiemcyodegraływybitnąrolęwrozpętaniuIwojnyświatowej,ale
próbowaływykazać,żenieodpowiadajązajejwybuch,żeprowadziłytylko
wojnęobronną.Wwojnietejponiosłydruzgocącąklęskę,zostałyzmuszone
dopłaceniaodszkodowańwojennych,scedowaniakoloniiiniektórychob-
szaróweuropejskichirozbrojeniasię.Fakttenspowodowałumocnieniejed-
nościnarodowejmieszkańcówRzeszy,wzrostnastrojównacjonalistycznych
iodwetowychorazupadekroliiznaczeniasiłdemokratycznychwpaństwie.
PaństwazwycięskienajpierwrozbroiłyNiemcy,obcięłyterytorialnieizmu-
siłydopłaceniaodszkodowańwojennych,anastępniepodjęłyznimiwspół-
pracę,udzieliłyimpożyczekipomogłyodbudowaćsięgospodarczo,wyrazi-
łyteżzgodęnaponowneuzbrojeniesięipodjęciekorekturgranicznych.
WtychwarunkachA.HitlerskupiłwiększośćNiemcówwokółswego
programuekspansji,podbojówieksterminacji.Wlatach1938–1942zreali-
zowałwysuwanyprzezwieluswoichpoprzednikówplanzjednoczeniaEuro-
pypodhegemoniąNiemiec.Jednakpostępowanienacjonalistówniemiec-
kichspowodowałoponownąkonsolidacjęwojennąpaństwdemokratycz-
nych,którerozbiłymachinęwojennąHitleraiponownieustanowiłyswoje
porządkiwEuropie.
Abysamymsobie,atakżehistorykomprofesjonalistom,publicystom,
studentomizwykłymczytelnikomodpowiedziećnapytanieo„kwestięnie-
miecką”wpierwszejpołowieXXwieku,musimywyjaśnić,czymbyłyNiem-
cy.Jakdoszłodoichupadku,anastępnieodrodzenia,potemprzejściado
totalitaryzmu,rozpętaniaIIwojnyiogromuzbrodni?Czyrzeczywiściemu-
siałodotegodojść?Ktootymdecydowałiktozatoodpowiada?Aponie-
ważniekażdymadośćczasuczycierpliwości,byprzedzieraćsięprzezob-
szernekompendia,tymrazembędzietohistoriaopowiedzianajaknajzwięź-
lej,zuwzględnieniemtego,conajważniejszeinajistotniejsze.Alebędzieto
równieżhistoriaNiemiecnapisanananowo.
6
NIEMCY.Dziejepaństwaispołeczeństwa1890–1945