Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
szałekAlfredvonWaldersee.KupcyniemieccyrywalizowaliteżzFrancuza-
miwKongoiwMaroku.
EkspansjaniemieckazagrażałainteresomAnglii,FrancjiiRosji.Stopnio-
wokształtowałasiękoalicjatychpaństwprzeciwNiemcom.Od1891r.obo-
wiązywałsojuszfrancusko–rosyjski,aw1904r.podpisanoporozumienie
brytyjsko–francuskie(Ententecordiale).Dawniprzeciwnicyporozumielisię
zesobąwobronieprzedzagrażającąimekspansjąniemiecką.Wroku1906
zwołanospecjalnąkonferencjęwAlgeciraswcelurozstrzygnięciasporu
oMaroko.Konferencjaodrzuciłaroszczenianiemieckie.Byłatopierwsza
wielkaporażkaimperializmuniemieckiego.Nadalumacniałsięblokanty-
niemiecki,31sierpnia1907r.AngliapodpisałaporozumieniezRosjąwspra-
wiepokojowegouregulowaniawzajemnychroszczeńwAzjiŚrodkowej.
MimotoNiemcynierezygnowałyanizwyściguzbrojeń,aniznowych
aktówekspansji.SekundowałyimAustro–Węgry.Wroku1908Austria
ogłosiłaformalnąaneksjęokupowanychdotądprzezsiebieobszarówBośni
iHercegowiny.StanowiłotopogwałceniedecyzjiKongresuBerlińskiego
zroku1878.Przeciwaneksjiwystąpiły:Anglia,Francja,Rosja,Włochy,Ser-
biaiTurcja.WśródtychpaństwkluczowestanowiskowsprawieBałkanów
zajmowałaRosja.ByłaonajednakbardzoosłabionanaskutekwojnyzJapo-
niąirewolucjilat1905–1906,uległawięcgroźbieNiemiec,którezdecydo-
waniepoparłyAustrię.Wobectegoaneksjazostałaformalnieuznana.
Rzeczjasna,sytuacjawówczesnejEuropiecałkiemodmienniepostrze-
ganabyławeFrancji,wRosjiczyzakanałemLaManche.Ztamtejszejper-
spektywyniemieckąpolitykęzagranicznąuważanopowszechniezaagresyw-
nąiekspansywną.WielkośćipotęgaNiemiec,porywczośćkaiseraoraz,co
branozapewnik,otwarciemilitarystycznaideologia–wszystkotouznawa-
nozaelementyzagrażającepokojowieuropejskiemu.Takczyowaksytuacja
wEuropiegroziłarychłymwybuchemkonfliktu.Niemcyjużodkilkulatnie-
chętniespoglądalinaekspansjonistyczneposunięciaFrancuzówwAfryce
Północnej.W1911r.niemieckiokrętwojennyzostałostentacyjniewysłany
doAgadiru.Ówgest,notabenetypowyakuratdlaBrytyjczyków,wywołał
oburzenie.Londynzareagowałostrymprotestem(wykazującsięprzytym
niekonsekwencją,gdyżAngliakilkalatwcześniejsamazachęcałaBerlindo
okazaniawiększegozdecydowaniawAfryce,abyzastopowaćFrancuzów;od
30
NIEMCY.Dziejepaństwaispołeczeństwa1890–1945
