Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prolog
13
zRomanowami”,rzucanegłównieprzezbolszewikówistudentów.Francis
ochraniałambasadęprzeddemonstrantamiwywieszaniemflagamerykańskich,
awychodzączplacówki,obserwował,jakdzieńpodniumiastostawałosięnie-
bezpieczne,wręczgroźne.Naulicachcorazwięcejbyłozbuntowanychżołnie-
rzy,pijanych,agresywnych,ponieważdowódcystacjonującychwstolicypułków
niedawalisobieradyzutrzymaniemdyscypliny,nierzadkozresztąbyliprzepę-
dzaniprzezżołnierzy,którzysamiwybieralinowychprzełożonych,swoichulu-
bieńców.Ażwreszcie,oczymdepeszował15marcadoWaszyngtonu,wiado-
mośćoabdykacjiMikołaja,doktórejdoszłotrzydniwcześniejprzedpółnocą
wwagoniecarskiegopociągustojącegonastacjiwPskowie,zostałapotwierdzo-
na.DTesześćdni,międzyostatniąniedzieląateraz,byłyświadkaminajbardziej
zdumiewającejrewolucji.Dwustumilionowynaród,któryżyłpodabsolutną
władząprzezponadtysiąclatiktóryobecniewciągniętyjestwnajwiększąwoj-
nę,dojakiejkiedykolwiekdoszło,zmusiłcaraijegonastępcówdoabdykacji”3.
Zwracałuwagę,żeD(ł)trzebagratulowaćRosjiprzejściaprzeztakważne
zmianywrządzeniuprzytakmałymrozlewiekrwiibeznamacalnegozakłóce-
niadziałańwojennych,którewłaśniesiętoczązpołączonymiprzeciwnikami”4.
Doliczonosię169zabitychiokoło1200rannych.AbdykacjacarapozwoliłaDu-
mienaprzemianowanieTymczasowegoKomitetuDumynaRządTymczasowy,
któregopremieremiministremsprawwewnętrznychzostałksiążęGieorgij
Lwow,działaczobywatelski,przewodniczącyZwiązkuZiemstwiMiast.Ten
krokFrancisprzyjąłzentuzjazmem,gdyżLwowbyłbliskimkuzynemteściowej
konsulageneralnegoUSAwMoskwieMaddenaSummersa.Zanajwybitniej-
szychczłonkównowegorząduFrancisuważałPawłaMilukowa,któryotrzymał
tekęministrasprawzagranicznych,irywalizującegoznimministrasprawiedli-
wościAleksandraKierenskiego.Pierwszyznich,wybitnyprofesoriznakomity
historyk,posiadałwalorypotrzebnedosprawowaniaswojejfunkcji.Władał
czteremajęzykami,znałStanyZjednoczone,gdziewykładał,odznaczałsięnie-
spożytąenergiąimiałdoświadczeniepolityczne,kierowałPartiąKonstytucyj-
no-Demokratycznąorazredagowałpartyjnydziennik.Kierenski,liczącyledwie
36lat,ambitny,błyskotliwyoratorwDumie,potrafiłrobićwrażenienaotocze-
niu5.Ale,oczymniewiedziałFrancis,brakowałomuwyklarowanychpoglądów
politycznych.Objąwszy20lipcaporezygnacjiLwowapremierostwo,okazałsię
osobowościąchwiejną,zeskłonnościamidohamletyzowania.Francisuznał,że
StanyZjednoczonepowinnyjaknajszybciejpoprzećwejścieRosjinadrogęde-
mokracji,budowanieparlamentarnegomodeluwładzy.Dlategoteż18marca
1917r.zwróciłsiędoDepartamentuStanuouznaniedeiureRząduTymczaso-
wego.Wczterydnipóźniej-22marcaogodzinie16.30-zostałprzyjętywraz
zeswoimpersonelemprzezLwowaijegogabinetwPałacuMaryjskimnaMojce,
gdziepowiedział:DMamzaszczyt,jakoambasadorijakoreprezentantrządu
3FrancistoSecretaryofState,18III1917,PapersRelatingtotheForeignRelationsoftheUnited
States(PRFRUS),Russia,1918,Washington1932,t.I,s.5-6.
4D.R.Francis,Russia,s.72.
5R.Pipes,Krótkahistoriarewolucjirosyjskiej,Warszawa2007.
