Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Prolog
burmistrzemSt.Louis(1885-1889),gubernatoremMissouri(1889-1893),se-
kretarzemsprawwewnętrznychwgabinecieprezydentaGroveraClevelanda
(1896-1897)iprezydentemwielkichtargówwSt.Louis(LouisianaPurchase
Exposition)w1904r.JadącdoRosji,niewielewiedziałotymkraju,nigdygonie
odwiedzałaniteżnieznałjęzyka.Uważałjednak,żepodołapostawionemumu
przezprezydentaWoodrowaWilsonazadaniu.MiałpoprawićstosunkizRosją,
główniegospodarcze,akonkretniewynegocjowaćnowytraktathandlowy.My-
ślałtakżeonabyciuparcelipodrezydencjęambasadorawPiotrogrodzieorazna
prośbęCzerwonegoKrzyżapodjąłsięsprawdzeniasytuacjijeńcówniemieckich
iaustro-węgierskich,jakożeStanynieuczestniczyłyjeszczewtoczącejsięwiel-
kiejwojnie,stałynauboczu.Aleszybkosięprzekonał,żenieosiągnietychce-
lów,natomiastrozwójsytuacjipolitycznejwRosjipostawiłprzednimniełatwe
wyzwanie-diagnozowanienagorącodwóchróżnychwnaturzerewolucjiido-
starczaniemateriałówopisowychorazocenmogącychsłużyćWaszyngtonowi
doformułowaniapolitykiwobecprzyszłychzwycięzców.
ListyuwierzytelniająceFranciszłożyłwpiątek5maja1916r.,zzachowa-
niempełnegoceremoniałuprotokołudyplomatycznegowpałacuimperatora
wCarskimSiole.ByłpodwrażeniemetykietydworuorazurokuMikołajaIIijego
małżonki.Carpodczasrozmowyznimwyraziłzainteresowaniestanemstosun-
kówamerykańsko-rosyjskichizdyskretnymzadowoleniemwysłuchał,żepoli-
tycznesympatieFrancisalokująsiępostroniepaństwalianckich,FrancjiiAn-
glii,wreszciepozwoliłprzedstawićsobiemerytorycznyzespółambasady.Caryca
ujęłaFrancisaDnadzwyczajnąłaskawością”iwydawałamusięsilniejsząosobo-
wościąniżmałżonek.Krytycznie,jużpopierwszychspotkaniach,Francisoceniał
natomiastpremieraBorysaStürmera,ministrasprawzagranicznychSergiusza
Sazonowaiinnychpolityków.PodzielałsłyszanyjeszczewWaszyngtoniepogląd
osilnychwpływachniemieckichRosjannażyciepolityczneigospodarczepań-
stwaizauważyłrosnącenapięciemiędzycaratemainteligencją.Popierwszych
rozmowachzkołamirządowymisądził,żepoprawęstosunkówPiotrogrodu
zWaszyngtonembędziemożnaosiągnąćpoprzezżywsząwymianęhandlową.
PouroczystościskładaniażyczeńMikołajowiIIprzezkorpusdyplomatyczny
zokazjiNowegoRoku1917Francisodniósłwrażenie,żeimperatornieprzeczu-
wałnadciągającejkatastrofypolitycznej,gwałtownieprzybierającegonasile
kryzysupolitycznegoanitego,żeambasadorzyiposłowiespotkalisięznimpo
razostatni.Francisnarastającąrewolucjęmógłobserwowaćisłyszećzokien
swojejambasady,nacopozwalałajejlokalizacjaniedalekoodpałacuTaurydz-
kiego,wktórymmieściłasięDuma,iodInstytutuSmolnego,gdzieulokowali
siębolszewicy.Kiedywięcwniedzielę7marca2MikołajIIwyjechałnafront,już
następnegodniadoszłowmieściedorozruchów.Ulicamiprzeszedłpochód
zokazjiMiędzynarodowegoDniaKobietwołającyDChcemychleba”,anaza-
jutrz,9marca,naulicewyszłookoło200000robotnikówwznoszącychokrzyki
DŻądamychleba”,jednaksłyszanoteżhasłapolityczne:DPreczzwojną”,DPrecz
2Wedługnowegokalendarza,awedługstarego-23lutego.Dalejdatyzgodnieznowymka-
lendarzem.
