Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NIEDEMOKRATYZMY
przytymczęstosilnąretorykąpopulistyczną.Wtakimprzy-
padkumamydoczynieniazdyktaturącezaryjską6.Jakoprzy-
kładytegorodzajudyktaturymożnapodaćrządyPizystrata
wstarożytnejGrecji,JuliuszaCezarawstarożytnymRzymie,
OliveraCromwellawXVII-wiecznejAngliiiNapoleonaBona-
parteweFrancji.Tenostatniprzywódcareprezentujeszczegól-
nąformęcezaryzmuizarazemabsolutyzmu,jakimstałsiębo-
napartyzm,będącypołączeniemzdobytychwdrodzezamachu
stanurządówjednostkizrewolucjonizmem.Przywódcabona-
partystycznyrealizujemodelwodzostwacharyzmatycznego,
awswychrękachskupiazarównoprzywództwopolityczne,jak
idowództwowojskowe.Wostatecznościpowstajefenomen
cesarstwarewolucyjnego(lubprzynajmniejpaństwanowego
typurządzonegoprzezniekwestionowanegowodza),które
wswojejfrazeologiipolitycznejodwołujesiędonarodu(ludu).
KwintesencjębonapartyzmuświetnieokreśliłsamNapoleon
Bonapartewdwóchwypowiedziach:nRządzęniejakogenerał,
aledlatego,żenaródwierzy,iżposiadamcywilnekwalifikacje
niezbędnedorządzenia”7oraznDlaludzirewolucjijestemnaj-
lepszągwarancją”8.SpośródXX-wiecznychdyktaturcharakter
cezarystycznymiałysystemystworzoneprzezMustafęKemala
AtatürkawTurcji,JuanaDomingaPerónawArgentynie,Ge-
túlioVargasawBrazyliiczydopewnegostopniaprzezJózefa
PiłsudskiegowPolsce.Zkoleiwyraźneelementybonaparty-
zmudałyosobieznaćwobrębierosyjskiegobolszewizmu,
włoskiegofaszyzmuiniemieckiegonarodowegosocjalizmu9.
Nieprzypadkowodyktaturymająolbrzymiekłopotyzpraw-
nąlegitymizacjąswejwładzy.Urzeczywistnianesąprzecieżdrogą
zamachustanu,przewrotupaństwowego,puczuczyrebelii,ato
jestrównoznacznezdestrukcjąistniejącegoporządkupolitycz-
negoiprawnego.Nielegalnośćniejakoexgenerisautorytarnej
dyktaturypogłębiazawszefakt,iżrządzącywymuszająinarzu-
cająswojąwładzę,niepodlegającfaktycznejweryfikacjiwybor-
20
