Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Autorytaryzm-politycznapostaćniedemokratyzmu
ibogatychbyłaprzeciwstawianademokracji.Najczęściejspo-
tykanąnaprzestrzenidziejówformąoligarchiibyłaoligarchia
arystokratyczna,którejczłonkostwonabywałosięwdrodze
dziedziczenia.Zdarzałysięwszakżerównieżioligarchiere-
publikańskie,awnichspoiwemgrupyrządzącejbyłonietyle
pochodzenie,ilewspólnotabogactwabądźinteresu.Niemniej
jednakwspółcześnieterminunoligarchia”używasięzwykle
niewodniesieniudoautorytarnegosystemupolitycznegoczy
formyrządów,lecznaoznaczenieelitarnegostylukierowania
masowymiorganizacjamipolitycznymiispołecznymi.
Stosującpewneuproszczenie,możnabypowiedzieć,żefor-
mąrządówpaństwaautorytarnegozawszejestdyktatura.Sło-
wondyktatura”pochodziodłacińskiegodictare,cooznacza
ndyktować”
,nnakazywać”
,nrozkazywać”
.Natympniuleksy-
kalnympowstałyokreśleniadictatoridictatura.Autorytaryzm,
niezależnieodtego,czyjestautokracją,czyteżoligarchią,
wsensieustrojowymprzyjmujepostaćdyktatury.Mamyzatem
dyktaturyautokratycznerządzoneprzezjednostkę(dyktatora)
orazdyktaturyoligarchiczne,wktórychsprawującawładzę
grupajestdyktatoremzbiorowym.Dyktaturajestwładząnie-
demokratyczną,czyliniejestwyłanianaprzezspołeczeństwo
iniepodlegazjegostronykontroli,opierasięnasileiprzemo-
cy,aprzynajmniejnagroźbieichzastosowania.Stądteżjest
towładzaprzymusu,niezaśwładzaprzyzwolenia.Rzadkoś-
cią,swoistymwyjątkiempotwierdzającymregułę,sądyktatury
aprobowaneprzezwiększośćspołeczeństwa.Historiapokazu-
je,żemożesiętakzdarzyćwówczas,gdywdobiepoważnego
kryzysu,przeciągającegosięzamętuczyteżwsytuacjisilnego
rozczarowaniademokracjąwładzęprzejmiewybitnajednost-
ka,obdarzonaniewątpliwymcharyzmatem,którapotrafiusta-
wićsięnietylkowpozycjiwodzaludu,lecztakżepersonifikacji
ludu,askutecznościąrządzeniaiodniesionymisukcesamiza-
pewniasobiepopularnośćiwdzięcznośćpoddanych,operując
19
