Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Chciałbympowiedziećkilkasłówomoimojcu,ponieważtowłaśnie
on–MoszekMajerBaum–jestautoremtejksiążki.Pozostawił
świadectwowimieniuswoichbliskich,którzystraciliżycie:żony,
dwóchmałychcóreczek,rodziców,braciisióstr,atakżetych,którzy
przetrwaliwukryciu,żyjącwciężkichwarunkach,wstałympoczuciu
zagrożenia.
Chciałbymopowiedziećoojcu,ponieważżałuję,żenigdytak
naprawdęznimnierozmawiałem.Prawdęmówiąc,niemieliśmy
żadnegowspólnegojęzyka;nigdynieopanowałdostateczniedobrze
francuskiego.Miałwyraźnyakcentjidysz,którybyłjegojęzykiem
ojczystym.Posługiwałsięnim,rozmawiajączmojąmatką
inielicznymiznajomymi.Codomnie,nawetjeślirozumiałemtrochę
jidysz,niechciałemsięgonigdyuczyćiwnimmówić,amoirodzice
podchodzilidotegozezrozumieniem.
Taszczególnasytuacjasprawiła,żeojciecnigdyniemógłsię
zemnąprawdziwieporozumieć;rozmowaniebyłanamdana–nie
tylkodlatego,żeznałemjedyniefrancuski.Niemieliśmywspólnego
języka,ponieważwgruncierzeczyojciecniechciał,żebympoznał
jidysz.Byłotodlaniegozpewnościąniejakiepoświęcenie.Jednak
jegojęzykojczysty–ten,wktórymrozmawiałzmojąmatką,swoim
bratemibratową,znielicznymiprzyjaciółmi–byłzarazemjęzykiem
cierpienia,wktórymwyrażanotrudnedozniesieniaświadectwa;był
językiem,którymiałzniknąćzpowierzchniziemi.Ojciecpragnął
chronićmnie,jedynaka.On,którystraciłjużwcześniejdwojedzieci,
chciałzatem,bymmiałobywatelstwofrancuskie(urodziłemsięjako
bezpaństwowiec,apatrydamibyliwtedytakżemoirodzice).Cozatym
idzie,mojąmowąojczystąmiałbyćjęzykfrancuski.Oznaczałnowe
życie,noweperspektywynaprzyszłośćinowykraj,zktórymbędę
mógłsięutożsamićistaćsiękiedyśjegopełnoprawnymobywatelem.
Codoojca–samnieczułtakiejpotrzeby,zpewnościąwcaleotymnie
marzył.On–któregożycietakstraszniedoświadczyło,którytyle
przeżył,tracącukochanychbliskichicałeswojeśrodowisko–chciał
jużtylkopracować,dbaćomojąmatkęiomnie,żyćswoimi
wspomnieniami,nigdymiichjednaknienarzucał.Podejrzewam,
żewgruncierzeczyniewiązałżadnychnadzieizprzyszłością.
