Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BudowaTeatruimieniaMeyerholda(GosTIM),Moskwa1934
Wewrześniu1936rokuByrscywybralisiędoMoskwy,abyuczestniczyćwodbywającejsiętam
poraztrzeciOlimpiadzieTeatralnej.Dwutygodniowąwycieczkęzorganizowałorosyjskiebiuro
turystyczneInturist.Popowrociedzielilisięswoimiwrażeniami,aTadeuszByrskiopublikował
wwileńskimkwartalniku„ŚrodyLiterackie”znakomityartykuł
UMeyerholdawMoskwie
20.Jego
relacjęcharakteryzujerzadkiepołączenierzeczowościientuzjazmu,dwóchcechnapozór
sprzecznych.RozpoczynaodspostrzeżeńzodwiedzinbudowanegowówczasteatruWsiewołoda
Meyerholda,opisującszczegółowogmach,poktórymsamartystaoprowadzałzagranicznych
gości:
„WtrzecimdniufestiwaluteatralnegowMoskwiezwiedzamyranonowyteatrMeyerholda.
Gmachjeszczeniewykończony,prawdopodobnienieprędzejniżzarokbędzieoddanydoużytku.
Wchodzimyporusztowaniachdośrodka.Mijamyczęści,którepotemprzybiorąnazwyhallu,
westybulu,palarni,szatniitakdalej.Poprzezdrabiny,deski,gruzprzebijaświatłodzienne.
Widzownia21.Skończonajestdopieroczęśćbetonowa.Wtejchwilisprawiawrażenieruin
amfiteatrugreckiego.Wystarczyjednakodwrócićsię,ażebyspostrzec,żestoimywobec
konstrukcjicośnakształtszekspirowskiej.Awięc–tam,gdziewidzowie–amfiteatrgrecki,tam,
gdzieaktorzy–parafrazascenyszekspirowskiej.Wzespoleniu–ultranowoczesnyteatrmistrza
Meyerholda.Trzebaprzyznać,żetakaultranowoczesność,wrośniętakorzeniamiwtradycję,
mawsobiewielkiurok.Łazimy,zaglądamywewszystkiedziury;trzebasobiedobrzewbić
wszystkowpamięć,skoroniemasięaparatufotograficznego.
Przestrzeńscenicznamawprzybliżeniukształtkoła.Wtrzechczwartychprzylegadowidowni,
wjednejczwartejopierasięotęczęść,którabędzieprzeznaczonadlaaktorów,orkiestry,
rusztowańoświetleniowych.Bezpośredniozmiejscadziałaniascenicznegomożnabędziepoprzez
dużedrzwiwydostaćsięnaulicę.
Wszystkototłumaczymysobiesami,orientującsięwterenie.Tymczasemzjawiasięjakiśmiły
starszypan,kłaniasięwszystkimimówikrótko«Meyerhold».Jesteśmyzaskoczeni.Niktnasnie
uprzedzał,żeprzyjdzieiżesamzechceoprowadzićnasposwoimteatrze.Meyerholdprzystępuje
odrazudorzeczy.Zaczynaobjaśniaćnajpierwgenezęzasadniczegoplanuarchitektonicznego.
Zapodstawęwziętodwiegenialneepokiteatralne:antycznąiszekspirowską.Ztychdwóch
«wspomnień»–zmontowałMeyerholdmyśloswoimteatrze.Wtensposóbzdobyłszerokioddech
dlakompozycjiscenicznej.Niemaniciniczegoniebędziewtymteatrze,comogłobynamawiać
dofatalnegonaturalizmuiprzypominaćantyteatralnechwytydziewiętnastowieczne.
