Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2
Wybranepoznawczekoncepcjerozwojuteorii
umysłu
2.1.Wprowadzenie
Pytanie,wjakisposóbuporządkowaćprezentacjękolejnychkoncepcjirozwojuteorii
umysłu,zpewnościąstawianowielokrotnie.WmonograiCodzieciwiedząoumy-
śleimyśleniuwydanejw2002rokuprzyjętokryteriumprezentowaniakoncepcjilub
modelinajczęściejomawianychwliteraturzeprzedmiotu,pretendującychdostania
sięprzynajmniejteoriamiśredniegozasięgu.Natlerozważańnadrozwojemrepre-
zentacjipoznawczejkrótkoomówionosześćkoncepcji(Lesliego,BartschiWell-
mana,Flavella,Pernera,MitchellaorazAstington).Wszystkieonepowstałyprzed
połowąlatdziewięćdziesiątych,czyli-możnatwierdzić-wpoczątkowej,pierwszej
faziebadańnaddziecięcymiteoriamiumysłu.Omawiającwtedykoncepcje,stara-
nosięzaakcentowaćprzedewszystkim,jakichautorzyopisujązmianyrozwojowe
wokresieśredniegodzieciństwaorazprzedstawićczytelnikowipodobieństwaiż-
nicewpoglądachautorówwzakresiepodstawowychpytańoźródłaiprocesrozwoju
(natywizmvskonstruktywizmorazliniowośćvs.skokowośćrozwoju)orazmetodo-
logiębadań(podłużnevspoprzeczne).Dziśomówionedziesięćlattemukoncepcje
mająswojenowewersje,alenadalsposóbichprezentowaniazpewnościąmożesię
odbywaćwedługżnychkryteriów.
Wpublikacjiz2009rokuzatytułowanejTeoriaumysłu.Istotaimechanizmyroz-
wojuzaproponowano-przezanalogiędoprzedstawionegoprzezGopnik(1996)opi-
sustanubadańnadzmianąpoznawcząwerzepostpiagetowskiej-wyróżnieniewba-
daniachnadrozwojemteoriiumysłuczterechgłównychnurtówczyujęć:teorięteorii,
wyjaśnieniamodułowe,nurtprzetwarzaniainformacjiorazempirycznegeneralizacje
(skrypty,narracje,sieci).Wprzeglądowychpracachnatematteoriiumysłu,naprzy-
kładCarpendale’aiLewisa(2006)czyDoherty’ego(2009),wyróżniasiętrzyduże
grupyteorii:teorięteorii,teorięsymulacjiiteoriemodularne.Podobneuporządko-
wanieznajdziemywpracyPutko(2008),który-zajmującsięwczesnąfaząrozwoju
teoriiumysłuijejpoznawczymiuwarunkowaniami-skłaniasiędowydzielaniaczte-
rechgłównychgrupwyjaśnieńipodkreśla,żeopróczwymienionychtrzechodrębną
grupękoncepcjistanowiąwyjaśnieniaodwołującesiędofunkcjiwykonawczych.
Sodian(2005)twierdzizkolei,żewszystkiekoncepcjewyjaśniającerozwójteorii
umysłumożnaujmowaćalbojakoteorieodwołującesiędomechanizmówrozwoju