Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NadalekiejUkrainie
Tawań,BurhunkaiOczaków.NajchętniejkorzystanozTawania,gdyżtam
DniepripłynącarównolegleKońskaWodabyłyspokojneiniezbytszero-
kie,takżeprzebywanojenawetwpław.Innychprzeprawużywanoniechęt-
nie,gdyżalbogęstozarosływysokimiiostrymitrzcinami,albobyłyszero-
kie,albowreszcieszybki,rwącynurtgroziłzatopieniemprzeprawiających
sięludziikoni.
Dzisiajniewielepozostałozdawnych,malowniczychkrajobrazównad-
dnieprzańskich.Większośćwyspznalazłasięnastałepodwodą,zalanaprzez
spiętrzenierzekiwrejonieKachowki.Cywilizacjazniszczyłanaturę.Trudno
jednakwinićczłowiekazato,żechceżyćwygodniej...
OziemiachzagarniętychwewładanieprzezDniepropowiadanolegen-
dy.Obfitowaływewszystko,coludziompotrzebnebyłodożycia.Niezli-
czoneliczbyrodzajuzwierząt,bujnaroślinność,rybnerzeki,urodzajnagle-
bastwarzały—jaktwierdzono—niemalrajskiewarunkibytowania.Ściągali
więctutajosadnicy,zachęcaniopowieściamiwędrowców,którzyroztacza-
liprzedsłuchaczamiobrazykrainytakpięknejibogatej,żenawettrudno
byłouwierzyćwjejistnienie.Terenynaddnieprzańskiewydawałysięteżide-
alnymmiejscemschronieniadlachłopówuciekającychprzedsamowoląpa-
nówidlaprzestępcówkryjącychsięprzedkarzącymramieniemsprawied-
liwości.RozległeobszarypograniczaRzeczypospolitejipaństwamoskiew-
skiegonęciływymarzonąswobodą.Odstolictychpaństwdzieliłyjesetki
kilometrów.Rzadkasiećforteczekistanicwarownychstrzegącychkreso-
wychrubieżywyzwalałanadziejęnauniknięcieewentualnegopościgu.Wy-
dawałosię,żejedynerealneniebezpieczeństwostanowiliTatarzyosiedlina
Krymie,niemalcorocznieorganizującyłupieżczewyprawyprzeciwsąsia-
dom.Jednakwporównaniuzmożliwymikorzyściamigroźbatatarskanie
wydawałasięzbytstraszna.
Oczęścitychziem,oPodolu(wschodnim)—późniejszejBracławszczyź-
nie—pisałDługosz,żejego„poladotegostopniasążyzne,żegdysięrazza-
siejezboże,powtórnyzasiewsamsięodnawiazespadającegoziarna,także
następneżniwasąjużbezzasiewu”.GdykomturkrzyżackiHenrykvonKra-
nichsfeldwyprawiłsięw1361r.naRuś,uczyniłtom.in.„zpowodużyzności
tejziemi—niebrakjejbowiemzarównobydła,jakinnegodobytku”
15
.
15JanaDługoszaRocznikiczyliKronikisławnegoKrólestwaPolskiego,ks.1–2,War-
szawa1962,s.183;ks.9;Warszawa1975,s.389.
26
