Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
RomanMichałowski
wypadków,aletumiałyoneswojeźródłowobecnościtajemniczychwędrow-
ców.Widzimywięc,żeKadłubekzrobiłwiele,abyprzybyszypozbawićcech
sakralnych,wktórewyposażyłichGallAnonim.
GallowawersjalegendydynastycznejwydawałasięKadłubkowiniedokońca
zrozumiałazewzględunaniedookreślonycharakterwędrowców,otoczonych
jakimśnimbem,alebezinformacji,czegotennimbmiałbybyćwyrazem.Mistrz
WincentypostanowiłtepostaciDodczarować”,pozbawiającjecechsakralnych.
Miałotojednakswojekonsekwencje.Czy,jeżelibylitozwykliludzie,toich
nieprzyjęcieprzezPopielamogłomiećtakkatastrofalneskutkijakutratatronu,
anawetżycia,itowtakponiżającychokolicznościach?Kronikarzposzukał
zateminnegowyjaśnieniaupadkuPopielidów,przedstawiającPopielajako
wcieleniezła.Aleskoroprzybyszeniedysponowalicechamisakralnymi,to
iscenęwdomuPiastatrzebabyłoinaczejwymodelować.Wrezultaciewe
właściwościtaumaturgicznezostałwyposażonywieśniakijegożona,tymrazem
wcałkowitejzgodziezreligiąchrześcijańską:czystośćżycia,miłosierdzie,
hojnośćigościnnośćsąwświetletejreligiiwielkimizasługami,możnabyło
zatemzłatwościąprzyjąć,żeprzyrostzapasówjadłainapojubyłBożązanie
nagrodą.Ambiwalentnąpodwzględemreligijnymlegendęswojegopoprzednika
Kadłubekzastąpiłlegendąwpełnischrystianizowaną.
Kontynuujmykwerendę.AutorKronikipolskiej,zwanejniekiedypolsko-ślą-
ską,tworzyłswojedziełkowlatachosiemdziesiątychXIIIw.22Byłnajprawdo-
podobniejmnichemwklasztorzelubiąskim.Istniejąprzesłankiprzemawiające
zatym,żekorzystałzKronikiGalla23,wiadomonatomiastzcałąpewnością,że
pisząc,miałprzedoczymadziełomistrzaWincentego24.Poszedłrównieżjego
śladami,podejmującproblemupadkuPopielidówiobjęciawładzyprzezPia-
stów25.Nieznaczyto,żeniewolniczonaśladowałswegopoprzednika.Zjednej
stronyprzejąłwersjęKadłubkadotyczącąkatastrofyPopiela,wrazzcałąhistorią
ostryjachiichotruciu.Zdrugiej–usunąłzopowiadaniacałkowiciescenę
22Znajnowszejliteraturyprzedmiotupoświęconejtemuutworowiwymieńmy:W
.Drelicharz,
Ideazjednoczeniakrólestwa,s.199–240;W
.Mrozowicz,DiePolnischeChronik(Polnisch-Schle-
sischeChronik)unddieChronikderFürstenPolens(ChronicaprincipumPoloniae)alsMittelzur
dynastischenIdentitätsstiftungderschlesischenPiasten,w:LegitimationvonFürstendynastienin
PolenunddemReich.IdentitätsbildungimSpiegelschriftlicherQuellen(12.-15.Jahrhundert),red.
G.Vercamer,E.Wółkiewicz,Wiesbaden2016(DeutschesHistorischesInstitutWarschau.Quellen
undStudien,31),s.249–262,zwłaszczas.254–257.
23W
.Mrozowicz,„Sicuteademnarratcronica”.WsprawierecepcjiKronikiAnonimazwanego
GallemnaśredniowiecznymŚląsku,w:Nobisoperiquefavete,s.308–311.
24Zob.:E.Skibiński,PoczątkiPolskiwKronicepolskiejiwkroniceDzierzwy,w:Cognitioni
gestorum.StudiazdziejówśredniowieczadedykowaneProfesorowiJerzemuStrzelczykowi,red.
D.A.Sikorski,A.M.Wyrwa,Warszawa–Poznań2006,s.195–200;W
.Mrozowicz,Zproblematyki
recepcjikronikiWincentegowdziejopisarstwiepolskim,w:OnusAthlanteum,s.326–336.
25Kronikapolska,wyd.L.Ćwikliński,MPH,t.3,Lwów1878,s.615.
