Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
izależyodjegocech.ZbliżonypodziałprezentujeJ.Zemke21.Wyróżniaonryzyko
relacjizmakrootoczeniemorazdziałańwmikrootoczeniuorganizacji.Domakro-
otoczenianależąteelementy,któreoddziałująnadziałaniapodmiotuniezależnie
odsektoradziałalności(przyczymniezakładaidentycznejintensywności
oddziaływania),orazte,naktórepodmiotgospodarczyniemawpływu.Zkolei
mikrootoczenieobejmujesamąorganizacjęidziałaniaprzezniąpodejmowane.
Porównująctedwapodziały,możnazauważyć,żepodstawowymelementemje
różniącymjestsektordziałalności(branża),którąW.Rogowskizaliczadoryzyka
systemowego,natomiastJ.Zemkedoryzykadziałańwmikrootoczeniu.Kluczem
jestkwestiamożliwościwpływaniaprzezpodmiotnabranżę,wjakiejdziała.
Wbranżycharakteryzującejsiędużymrozdrobnieniem,przybrakupodmiotów
dominujących,podziałzaproponowanyprzezW.Rogowskiegowydajesiębardziej
odpowiedni.Zdrugiejstrony,wtychbranżach,wktórychwystępujestosunkowo
niewielepodmiotówobardzosilnejpozycji,lepszywydajesiępodziałzapropo-
nowanyprzezJ.Zemkego,chociażprzyjęteprzezniegokryteriummożliwości
wpływanianadanyelementprzezpodmiotniejestzbytprecyzyjne,gdyżmożna
sobiewyobrazićsytuację,wktórejpodmiotymonopolistyczne,szczególniedziała-
jącewtzw.sektorachstrategicznych,mogąwpływaćrównieżnaobszaryzaliczone
przezniegodomakrootoczenia22.
Namakrootoczenieorganizacjiskładasięotoczeniepolityczno-prawne,
społeczno-kulturoweorazekonomiczne.Każdeznichjestźródłemspecyficznych
rodzajówryzyka:
ryzykopolityczno-prawnewynikazwpływupolitykiiregulacjiprawnych
nawarunkidziałaniapodmiotu.Wprzypadkupodmiotówbędącychwłasnością
państwa(lubwktórychpaństwomaudziały)zmianypolitycznemogąwpływać
nawytycznewzakresiekierunkówdziałanialubzmianęobsadykluczowych
stanowiskkierowniczych,atozkoleimożeprzekładaćsięnabieżącądziałalność
danegopodmiotuorazpodmiotówznimwspółpracujących(klientów,dostawców,
kooperantów).Ogólnieryzykotowynikazpowszechnieobowiązującychregu-
lacjiprawnych,obejmującychtakiezagadnienia,jakprawopodatkowe,normy
prawapracy,normytechnologiczne,normyochronyśrodowiska,specyficzne
normybranżowe(np.prawobankowe),koncesje,cło,orazwszystkichinnych
przepisówprawnychkształtującychpodstawowezasadyfunkcjonowaniarynku
21J.Zemke,Ryzykazarządzaniaorganizacjągospodarczą,WydawnictwoUniwersytetu
Gdańskiego,Gdańsk2009,s.57–71.
22PrzykłademjesthistoriaStandardOilCompany.Dziękimonopolistycznejpozycjinarynku
petrochemicznymwUSAnapoczątkuXXw.firmatabyławstaniewpływaćwznaczącysposób
niemalnacałągospodarkęUSA(por.L.D.Manns,DominanceintheOilIndustry:StandardOil
from1865to1911[w:]MarketDominanceHowFirmsGain,Hold,orLoseItandtheImpacton
EconomicPerformance,red.D.I.Rosenbaum,Praeger,Westport1998).