Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
badaniemwpływutzw.instytucjinawyboryekonomiczne.Przezinstytucjerozu-
miesięwzorceinormypostępowaniawyznaczoneprzezzwyczaje,moralnośći
prawo.Instytucjeteograniczająwyboryekonomicznezewzględunaprzyzwycza-
jeniaczłowiekalubprzezswojąrepresyjność.Wybitnymiprzedstawicielamieko-
nomiiinstytucjonalnejbyliT.VebleniR.Coase,współcześniezaśsątoA.A.Al-
chianiH.Demsetz,J.M.Buchanan,F.A.vonHayek,O.E.Williamsonoraz
E.Ostrom
Inneograniczeniawyborówekonomicznych:informacyjneipoznawczestały
sięprzedmiotembadańszkołyinformacyjnej(G.Akerlof,J.Stiglitz)iszkołypsy-
chologicznej,zwanejekonomiąbehawioralną(R.H.Thaler,D.Kahneman,
A.Tverski).Szkołapsychologicznaaspirujedostaniasięodrębnymodekonomii
neoklasycznejnurtemekonomii,nietylkozewzględunaprzedmiotbadań,jakim
sąindywidualnewyborywaspekcieprocesówpoznawczych,leczrównieżze
względunametodyeksperymentalnestosowanewpsychologii.Niezależnieodtej
szkoływyodrębniłsięnurtbadańeksperymentalnych,dążącychdouwzględnienia
kontekstu,wktórymdokonywanesąwyborygospodarcze(V.Smith).
Wroku1936J.M.KeynesopublikowałOgólnąteorięzatrudnienia,procentu
ipieniądza,wktórejodrzuciłtwierdzenieozdolnościrynkudosamoregulacjirów-
noważącejpopytipodażwewszystkichsektorachgospodarki,otwierająctymsa-
mymdrogęinterwencjipaństwa.Zapoczątkowałbadaniezjawiskwmakroskali.
Badaniarelacjimiędzyzatrudnieniem,poziomemcen,podażąipopytemnapie-
niądzorazdochodemnarodowymwwarunkachaktywnejdziałalnościgospodar-
czejpaństwazostaływłączonedoprzedmiotuekonomii.TeoriaKeynesauzasad-
niałakoniecznośćakcjipaństwaizostałazastosowanawpraktyce.Oileekonomia
klasycznaineoklasycznazakłada,żegospodarkęrynkowącechujenaturalnyład,
którymożnajedyniepróbowaćpoznać,otylekoncepcjaKeynesakwestionowała
bezbłędnośćrynkuiokreślałaswojemożliwościaplikacyjne.Zostałasprawdzona
wwielukrajach,zdużymipoczątkowosukcesami.Zczasemjednakpobudzanie
popytuprzezpaństwonakręcałoinflację,copodałowwątpliwośćsensodejściaod
leseferyzmu.Wówczasrozwinęłysięnoweteoriemakroekonomiczne,spośród
którychmonetaryzmijegoczołowyprzedstawicielM.Friedmanodgrywaliprzez
wielelatgłównąrolęjakoprzeciwnicyaktywnościgospodarczejpaństwa.Kryzys
finansowyifiskalnywskaliglobalnejwpoczątkachXXIw.spowodowałpowrót
dokoncepcjiJ.M.Keynesaorazszkołyaustriackiej.
Współcześniewyodrębniłysięwekonomiidwadziały:mikroekonomiai
makroekonomia.Mikroekonomiazajmujesiębadaniemzjawiskiprocesów
gospodarczychzachodzącychwposzczególnychobszarachgospodarki,np.na
konkretnymrynku,obserwowanychiwyjaśnianychzpunktuwidzeniadziałalno-
ścigospodarczejposzczególnychpodmiotówgospodarczych:nabywców,kon-
sumentów,sprzedawcówiproducentów.Centralnymproblememmikroekonomii
jestsposóbkoordynacjiindywidualnychdecyzjiprzezmechanizmrynkowyna
23
