Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Prawotwórczestosowanieprawajakoproblem
teoriiprawa
1010Zjawiskowzrostuprawotwórczejrolisądów
Zagadnienieprawotwórstwasądowegooddawnabudzikontrower-
sje,zarównowteorii,jakiwdogmatyceprawa.Problemtenwszczegól-
nościwostatnimczasienabrałznaczeniawodniesieniudosystemów
prawnych,dotychczasstojącychnastanowisku,zgodniezktórymsądy
jedyniestosująprawo,niemająnatomiastkompetencjidojegotworzenia.
Wsystemachprawnychnależącychdotzw.kulturyprawastanowione-
go,czyteżkontynentalnejkulturyprawnej,kompetencjeprawotwórcze
zazwyczajnależąwyłączniedoustawodawcy6.Tradycyjnietakiemupo-
dejściuprzeciwstawianyjestanglosaskimodelprawaprecedensowego,
gdzieprawotworzonejesttakżeprzezsądy,aprecedensprawotwórczy
należydoistotnychźródełprawa7.
Tymczasemwspółcześniezaobserwowaćmożnaproceswzrostuzna-
czeniasądóworazistotneprzekształceniawobrębiewładzysądowniczej,
zarównowsystemachprawaopartychnaprecedensie,jakiwsystemach
6Przeglądrozwiązańdotyczącychroliorzecznictwawróżnychsystemachprawnych
zawierapracaInterpretingPrecedents.AComparativeStudy,red.N.MacCormick,R.Sum-
mers,Dartmouth1997,passim.
7Naodmiennośćanglosaskichprecedensóworazwyrokówsądówwsystemachprawa
stanowionegowskazujeostatnioM.Koszowski,Anglosaskadoktrynaprecedensu.Porów-
naniezpolskąpraktykąorzeczniczą,Warszawa2009,s.111-143.Por.jednakJ.Wróblewski,
TeConceptandtheFunctionofPrecedentinStatute-LawSystems,ArchivumJuridicum
Cracoviense1974,nr7,s.7-20.Napewnepodobieństwakoncepcjiprecedensuwsystemach
commonlaworazwprawiepolskimzwracająuwagęL.MorawskiorazM.Zirk-Sadow-
ski,Interpreting(w:)InterpretingPrecedents.AComparativeStudy,red.N.MacCormick,
R.Summers,Dartmouth1997,s.222-224i248-256.
21