Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10Wstęp
nwytwórniępraczakłamującychnowsząhistorięŚląskaorazheroizującychprze-
szłośćtejformacjipolitycznej,którejprzedstawicielesprawowalijedyniesłuszną
władzęwwojewództwie”(jakoceniłInstytutWojciechJanota14).Wypadapod-
kreślić,żekwestianetykietowania”byłazresztąproblemem,zktórymmusiałysię
zmierzyćrównieżinnetegotypuplacówki
15
.Wtymmiejscuwystarczyzaznaczyć,
żeżadnaztychetykietniejestwodniesieniudoŚINdokońcawłaściwa:ośrodek
powstałwnawiązaniudopoprzednikówmających,byużyćokreśleniaZ.Mazura,
nkłopotliwyrodowódideowy”.PodobniejakwprzypadkuInstytutuZachodniego,
naprzeszkodziedoodtworzeniadokonańŚINstałydotądograniczeniawyni-
kającezjednejstronyzniemożnościrzetelnegoukazaniapolitykiwładz,która
doprowadziładolikwidacjiInstytutuŚląskiego(IŚ)wKatowicach,anastępnie
donarzuceniaŚINokreślonegoprofiluideologicznego,atakżeinwigilacjiirepre-
sjiwobecczęścikadryInstytutu.Zdrugiejstronyograniczeniatewiązałysię
znieprzeanalizowaniemzachowanejdokumentacjiiograniczonymdostępem
dowspomnieńbohaterówtamtychwydarzeń16.Możnastwierdzić,parafrazując
JerzegoEislera,żenatematŚINbyłodotądnsporo[…]przypuszczeń,kombinacji
myślowychitrudnosprawdzalnychhipotez”17.
Przygotowującmonografię,autorskorzystałzwieluopracowań.Wśródprac
odwołującychsięwswojejtematycedookresuistnienianpierwszego”wcieleniaIŚ
znalazłysięm.in.publikacjeMarianaDyby,BogdanaCimały,KazimierzaMiro-
szewskiegoiWitoldaMarconia
18
.Obrazndrugiego”Instytutuukazaćmożnabyło
napodstawieopracowańGrzegorzaStraucholda,AndrzejaTopolaiStanisława
Senfa
19
.WrozdzialepoświęconymrelacjomwładzyPolskiLudowejzprzedsta-
wicielamiświatanaukiuwzględniononp.ustaleniaTadeuszaP.Rutkowskiego,
PatrykaPlaskota,PiotraHübneraiRafałaStobieckiego20.Dlazasadniczejczęści
14
W.Janota:Conamzostałoztychlat…Kulturaioświata.nFabrykaSilesia.Kwartalnik”2012,nr2,s.33.
15Por.A.Sakson:Słowowstępne.W:InstytutZachodniwdokumentach…,s.8.
16Por.Z.Mazur:Wprowadzenie…,s.12.
17J.Eisler:„Polskiemiesiące”czylikryzys(y)wPRL.Warszawa2008,s.30.
18
M.Dyba:KształtowaniesiępolskiegośrodowiskahistorycznegonaŚląskuwlatach1918-1939.Katowice
1993;B.Cimała:GenezairozwójInstytutuŚląskiegowKatowicach(1934-1939).W:InstytutŚląski1934…,
s.20-31;K.Miroszewski:OśrodkinaukiwKatowicachdo1968roku.nKatowicewRocznicęUzyskaniaPraw
Miejskich”2012,t.1(11)/146,s.199-221;W.Marcoń:InstytutŚląskiwlatach1934-1939.Zabrze-Tarnowskie
Góry2012.
19
G.Strauchold:MyślzachodniaijejrealizacjawPolsceLudowejwlatach1945-1957.Toruń2003;
A.Topol:KazimierzPopiołekijegoczasy(1903-1986).Katowice-Warszawa2004,s.31-32,Idem:Ludzie
„Ojczyzny”.Ślązacyworganizacjinarodowej„Ojczyzna”wlatach1939-1949.Katowice2012;S.Senft:Meandry
InstytutuŚląskiegowlatach1939-1956.W:InstytutŚląski1934-1994…,s.32-40.
20T.P.Rutkowski:NaukihistorycznewPolsce1944-1970.Zagadnieniapolityczneiorganizacyjne.War-
szawa2007;Idem:Niestabilnastabilizacja.PZPRwobecnauki(1956-1970).nPrzeglądHumanistyczny”2006,
nr4;P.Plaskot,T.P.Rutkowski:Trudnasztukakierowanianauką.WydziałNaukiiOświatyKCPZPR
wobecPolskiejAkademiiNauk(1949-1989).W:PZPRjakomachinawładzy.Red.D.Stola,K.Persak.War-
szawa2012,s.299-313;P.Hübner:NaukapolskapoIIwojnieświatowej-ideeiinstytucje.Warszawa1987;
Idem:PolitykanaukowawPolscewlatach1944-1953.Genezasystemu.Wrocław1992;Idem:Politykapar-
