Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
XXwieku,atakżerelacjinauka-propagandawrealiachPolskiLudowej.Można
nawetmówićopróbieodpowiedzinapytanieomodelplacówkinaukowo-
-badawczejPRLielementygokonstytuujące.
Rozważanianadproporcjamimiędzydziałalnościąnaukowąapropagandową
ŚINniemogąprzynieśćwyraźnych,jednoznacznychdowodówimatematycz-
nychwyliczeń.Oczywiścietakieprzykładydziałańbyływidoczne,autorstara
sięprzywoływaćjetakżenakartachniniejszejksiążki.Częstojednakpojawiają
sięoneniejakonprzyokazji”opisu(niewprost).WartooddaćgłosZbigniewowi
Mazurowi,którykreślącwprowadzeniedotomudokumentówpoświęconego
InstytutowiZachodniemu,napisałcoś,comożnaodnieśćrównieżdoŚIN:
Instytutwyrósłzpoczuciamisjinietylkonaukowej,aleispołecznej,aprześledzenie
tego,jakpojmowałirealizowałtęmisję,posiadakapitalneznaczeniedlapoznania
relacjimiędzywładzamikomunistycznymiaśrodowiskamipielęgnującymitradycje
myślizachodniej[wprzypadkuŚINtakżetzw.badańśląskoznawczych-M.F.].[…]
Interesującewydajesięprzenikanienaukiipolityki,alerównieżdokonaniabadaw-
cze,skupianierozmaitychśrodowisknaukowych,skuteczneinspirowaniedziałań
indywidualnychizbiorowych,czyogarnianiebadanejproblematykiprzezpryzmat
różnychspecjalnościnaukowych7.
DziejeŚINniedoczekałysiędotądcałościowegoopracowania.Wbrewobiego-
wymopiniomistniejącepublikacjepoświęconeInstytutowiniesąanitakliczne,
aniwyczerpujące,jakpróbujesiętoukazywać.Powstałebowiemdotejporyprace
poświęconedziałalnościŚINwKatowicachtozjednejstronygłównieokoliczno-
ścioweopracowania,przygotowaneprzezosobyzwiązaneztąinstytucją(przede
wszystkimautorstwaJackaKoraszewskiego
8
,KazimierzaPopiołka
9
,Henryka
Rechowicza10,JanaKantyki11orazIrenySroki12),zdrugiejzaś-tekstykrytyku-
jąceośrodekjakonczerwonyInstytut”(np.artykułSebastianaRosenbauma
13
)czy
7Z.Mazur:Wprowadzenie.W:InstytutZachodniwdokumentach…,s.18.
8J.Koraszewski:ŚląskiInstytutNaukowywKatowicach.nZaranieŚląskie”1957,z.1-2,s.26-30;Idem:
ŚląskiInstytutNaukowy.nKalendarzŚląskinaRok1959”1958,s.265-268.
9
K.Popiołek:ŚląskiInstytutNaukowy(1957-1982).W:25-leciereaktywowaniaŚląskiegoInstytutu
NaukowegowKatowicach.Katowice1988;Idem:ŚląskiInstytutNaukowy(1957-1982).nZaranieŚląskie”1983,
z.1-2,s.5-17.
10H.Rechowicz:UdziałpracownikówBibliotekiŚląskiejwpowstaniuidziałalnościŚląskiegoInstytutu
Naukowego.nKsiążnicaŚląska”1998-2000,t.27,s.24-40.
11J.Kantyka:Wsłużbienauki.DwudziestoleciereaktywowaniaŚląskiegoInstytutuNaukowegowKato-
wicach.nRocznikKatowicki”1976,t.4,s.32-44.
12
I.Sroka:BlaskiicieniewdziałalnościŚląskiegoInstytutuNaukowegowKatowicach-zamkniętakarta
(1957-1992).W:InstytutŚląski1934-1994.Red.K.Heffner.Opole1994,s.77-89.
13S.Rosenbaum:Między„ośrodkiembadań”a„placówkąwychowaniawduchusocjalizmu”.KWPZPR
wKatowicachwobecŚląskiegoInstytutuNaukowegowpoczątkachjegodziałalności.W:„Przewodniasiła
Narodu”.ZdziejówpartiikomunistycznejnaGórnymŚląskuiwZagłębiuDąbrowskim1945-1990.Red.T.Kur-
pierz.Katowice2010,s.99-112.
9
