Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8Wstęp
dotejpory,zaśbogatetradycjenaszegoregionuwtymwzględziesąwłaściwie
niemalcałkowicienieznane”4.Należyskonstatować,żechoćodtegomomentu
minęłoponad20lat,stanbadańwtymzakresiepoprawiłsięnieznacznie.
ŚIN-istniejąca35latinstytucjanaukowo-badawczaodwołującasiędoprzed-
wojennychtradycjiregionalnych-należałdogrupyplacóweknaukowychbudowa-
nychwokresierealnegosocjalizmupodnadzoremwładzpartyjno-państwowych
regionu,stanowiącmiernikrealizowanejnaGórnymŚląskupolitykinaukowej
isposobówpostrzeganiarolinauki(zwłaszczahumanistyki)przezkierujących
PZPR.Ponieważprzezpewienokres(zapogeumprzypadającymnalatasiedem-
dziesiąteXXwieku)ŚINbyłwręczmodelowąplacówkąnwychowaniawduchu
socjalizmu”,niniejszapracamawięctakżenacelusprawdzenietegowłaśnieele-
mentu:jakkształtowałysięproporcjemiędzyprowadzonymiwŚINbadaniami
naukowymiauprawianąpropagandą,wktórychmiejscachmożliwebyłoprzeni-
kaniesiętychelementówbezwyraźnejszkodydlabadańnaukowych,gdzieikiedy
zaśichefektybyłyograniczanebądźpoddawanenieuprawnionymprzekształce-
niom?Autorszukarównieżodpowiedzinapytaniaośrodki,zapomocąktórych
dokonałasiętransformacja:intencjeidziałaniannadzorców”,sposobywpływania
naInstytut,obszaryiskutecznośćprowadzonejkontroliitp.
Pośredniopracastanowiwreszciepróbęwyodrębnieniaiopisaniaetapów
funkcjonowaniaInstytutu,przezcoautorstarasięteżodpowiedziećnapytania
opolitykęwładzwobecregionalnychśrodowisknaukowych(zwłaszczanauk
humanistycznychispołecznych),ozmianęproporcjiwpodejmowanejtematyce
badawczej(wposzczególnychobszarachidziedzinach).Książkawzamierze-
niachstanowićmaswoistestudiumprzypadku(casestudy),dziękiktóremu
możliwestaniesięokreśleniezasięguwpływuwładznaprowadzonądziałalność
naukowo-badawcząwregionachorazprzejawówtejdziałalności(relacjemiędzy
pozyskanymmateriałembadawczymawytwarzanymipracaminaukowymi
orazinterpretacjeprzedstawianychtreści)wokresietzw.PolskiLudowej5oraz
początkówIIIRzeczypospolitej.Przygotowującniniejsząmonografię,autorusi-
łowałobjąćrozważaniamidwiepłaszczyzny:prezentacjęiocenędorobkunauki
zzakresuomawianejtematykiorazzrewidowaniewoparciuowłasnebadania
dotychczasowegoujęciatematuipenetracjęnowychzagadnień
6
.Międzyinnymi
dlategoprzedstawionewpracyustaleniawartotraktowaćszerzej-jakoopis
możliwościiograniczeń,jakiestałyprzedpracownikaminaukowo-badawczymi
zajmującymisiębadaniamihumanistycznymiispołecznymiwdrugiejpołowie
4Wyrósłzdobregodrzewa…UniwersytetŚląski1968-1998.Fakty,dokumenty,relacje.Red.A.Barciak.
Katowice1998,s.443.
5PolskaLudowa-potoczneokreśleniepaństwapolskiegowlatach1944-1989,wynikającezpropagan-
dowoinieprawdziwieukazywanejprzezkierującychkrajemkomunistów,anastępniesocjalistów,wizji
udziałuluduwrządzeniupaństwem.
6Por.SpętanaAkademia.PolskaAkademiaNaukwdokumentachwładzPRL.Materiałypartyjne(1950-
1986).T.2.Wyb.,wstępioprac.P.Pleskot,T.P.Rutkowski.Warszawa2012,s.7.
