Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
Wpowszechnymodczuciuprzyjacieltoczłowiek,któregolubimybądźkocha-
my,iktóryodwzajemniatouczucie.
Przyjacieltotakżeczłowiek,naktórymmożnapolegać;takwięcniemożna
byćdobrymprzyjacielem,niebędąc–przynajmniejwpewnejmierze–dobrym
człowiekiem.
Tedwaaktualnedodziśstwierdzeniaokreślająrównieższczególnemiejsce,
jakiezajmowałaprzyjaźńwświeciestarożytnym,iwyznaczająkierunki
teoretycznejnadniąrefleksji.Zjednejstronybowiemzyskaniecennegodobra,
zajakiepowszechnieuchodziłdobryprzyjaciel,oznaczałokoniecznośćsprosta-
niasamemuwymogombyciadobrymprzyjacielem,acozatymidzie–dobrym
człowiekiem;tozaśbyłorównoznacznezwcielaniemwewłasneżyciewartości,
jakiezawierałobowiązującywdanejepoceidanymśrodowiskuideałdoskona-
łości–arete.Wtensposóbdążeniedozdobyciaipodtrzymaniaprzyjaźnimogło
staćsięistotnymbodźcemnadrodzedoosiągnięciategoideału.Zdrugiejstrony
bliskizwiązekzdrugimczłowiekiemwsposóbnaturalnyłączyłsięzzaangażo-
waniemuczuciowym,które,stanowiącdodatkoweźródłomotywacji,drogętę
mogłoułatwić,aleniekiedyrównieżstaćsięnaniejprzeszkodą;przywoływało
bowiemtkwiącewnaturzeludzkiejpotężnesiły,niedokońcainiezawsze
podległekontrolirozumu.
Tedwiestronyprzyjaźni,któremogąsięwzajemniedopełniać,lecztakże
wchodzićzesobąwkonflikt,najpełniejukazująwswoichdziełachPlaton
iArystoteles,pierwsigreccypisarzeifilozofowie,którzypoddalitozjawisko
szczegółowejanalizie.Choćjednaktematprzyjaźniwstarożytnościdoczekałsię
sporejliczbymniejlubbardziejdokładnychopracowań,tobardzoniewiele
znichoddajenależnąsprawiedliwośćobujejaspektom;częściejsąoneprzeciw-
stawianesobienawzajemniżtraktowanełącznie,podobniejakczęstszejest
przeciwstawianiePlatonaiArystotelesaniżpodkreślanieistniejącychpomiędzy
nimipodobieństw.Dlategoteżcelemniniejszejpracyjestnietyleogólne
przedstawienieobrazuprzyjaźniwujęciuobufilozofów,coprzedewszystkim
jejanalizajakoobszaru,naktórymwsposóbszczególnykrzyżująsięidopełnia-
jąwpływyuczuciowejstronyludzkiejnatury(symbolizowanewtytuleprzezjej
najsilniejszy,azarazemnajbardziejniebezpiecznyprzejaw–namiętność
