Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Arete–Eros–Philia.Uwagiwstępne
1.Arete
JaksłuszniepodkreślaK.J.Dover
1,myślietycznejPlatonaiArystotelesa
niemożnasprowadzaćdointelektualnejsystematyzacjitradycyjnychzasad,
przejawiającychsięwmoralnychwyobrażeniachisądachzwykłegoGreka;
wichdziełachbowiempojawiasięnowajakość,jakąjestosadzenierefleksjinad
ludzkimżyciemijegocelamiwnaukowymbadaniuifilozoficznejkoncepcji
naturyczłowieka
2.Odtejdopierochwilimożemymówićonarodzinachfilozofii
moralnejwnaszym–lubprzynajmniejzbliżonymdonaszego–znaczeniutego
słowa
3.Jeszczewiększymbłędembyłobyjednakzlekceważeniekilkusetletniej
tradycjiprzedfilozoficznejrefleksjimoralnej,którejbezpośrednimispadkobier-
camibyliobajfilozofowieiktórejwieleelementówprzyjmowalijakodane,nie
próbującnawetpodważaćichznaczenia.Tradycjętęodnajdujemywgreckiej
literaturze,aprzedewszystkimwpoezji,którapełniłarolęwychowawczą
ikulturotwórcząnadługoprzedpowstaniemfilozofii
4.Aże–posługującsię
cytatemzPaidei–„przekazywaniekulturyniejestmożliwebezwyobrażenia
1K.J.Dover,GreekPopularMoralityintheTimeofPlatoandAristotle,BerkeleyandLos
Angeles,1974,s.2.
2Por.O.Gigon,Główneproblemyfilozofiistarożytnej,przeł.P.Domański,Warszawa1996,
s.28–29.
3Dokładneustaleniemomentunarodzintejfilozofiimusioczywiściepozostaćkwestią
umowną.Niebrakgłosówutrzymujących,żepostaciąoprzełomowymznaczeniuwrozwojumyśli
greckiejiwłaściwym„ojcem”filozofiieuropejskiej,zwłaszczazaśfilozofiimoralnej,jestnietyle
Platon,coSokrates(uczeni„szkołyszkockiej”–J.Burnet,A.E.Taylor–posuwająsiędo
przypisywaniaSokratesowiwiększościpoglądówwypowiadanychprzezniegowdialogach
Platona;otym,żeSokratesowizawdzięczamynowepodejściedozagadnieńetycznych,cołączy
sięznowymrozumieniempojęcia„duszy”,psyche,przekonanisąteżW.JaegeriG.Reale);
zdrugiejzaśstronybadaczepragnącystaćnapewnymgrunciemyślinietylkospisanej,ale
równieżusystematyzowanej,powstanieetykiwewłaściwymznaczeniutegosłowaprzypisują
dopieroArystotelesowi(J.Annas).
4JakzresztązauważaM.Nussbaum,TheFragilityofGoodness.LuckandEthicsinGreek
TragedyandPhilosophy,Cambridge1986,s.12,Grecydługonierozróżniali„literatury”
i„filozofii”:„Dlanichistniałoludzkieżycieijegoproblemy,iróżnegatunkiprozyipoezji,
wktórychmożnabyłosnućrefleksjenadtymiproblemami”.
