Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Między„białym”a„czerwonym”imperium
39
iwalkęznwersalskimdyktatem”mocarstwzachodnich92.Wyglądato
trochęnaprzedłużenieIwojnyświatowejpostroniepaństwcentral-
nych.KrajeKaukazutakPołudniowego,jakiPółnocnegoznalazłysię
więcmiędzyczerwonąRosjąakemalowskąTurcją.DalekowEuropie,
znadZbrucza,ruszaławówczasofensywapolska,coskutkowałotylko
odroczeniembolszewickiejinwazjinadwapozostałekrajezakauka-
skie;11.armiazostałatymczasowoskierowananafrontpolski.
Zwycięskiemocarstwazachodniezajmowałystanowiskonaj-
pierwwspierająceRosjęnbiałą”(Denikina,Kołczakaiin.),atowszak
wykluczałoodrywanieodRosjijejperyferii.Natomiastpoklęskach
nbiałych”naZachodzierodziłasięmyślułożeniastosunkówzRosją
nczerwoną”
.Krótkowzroczność,anawetnaiwnośćpolitykówZacho-
duzauważalnabyłanawetwówczas,gdywojskaczerwonychzbliżały
siędoWisły.Trudnoniezgodzićsięzpoglądem,żesprawyzakauka-
skiebyłypochodnąpolitykiEntentywobecRosjiorazwobecTurcji93.
Naprzełomie1919/1920rokunczerwoni”zwyciężali.Denikin
poniósłklęskę,zlikwidowanezostałysiłyJudeniczaiKołczaka;już
wcześniejbolszewicypobiliUkraińcówidotarlidoMorzaCzarne-
goorazdodawnejgranicyzAustro-Węgrami.Odnajbardziejwy-
suniętegonazachódmiastaimperiumcarów-odKalisza-dzieliły
jejeszczetylkosiłypolskie.Adalejbyłyjużtylkopodminowane
przezkomunizmNiemcy.SiłykomunistycznenaKaukazieiZa-
kaukaziupodnosiłygłowę.Wówczas(8IV1920),reorganizując
KaukaskiKomitetKrajowyprzyKCRKP(b),utworzonoBiuro
Kaukaskie(Кавбюро-Kawbiuro)KomitetuCentralnegoRosyj-
skiejKomunistycznejPartii(bolszewików)zGrigorijemOrdżoni-
92
Wczerwcu1920r.,wszkicuteznaIIkongresMiędzynarodówkiKomunistycznej,Lenin
pisał:nTraktatwersalskisławetnychdemokracjizachodnichjestjeszczeokrutniejszymipod-
lejszymaktemprzemocywstosunkudonarodówsłabychniżbrzeskitraktatniemieckich
junkrówikajzera”
.W
.Lenin,Dzieławybrane,t.2,Warszawa1949,s.771.
93
P
.Olszewski,PolitykapaństwEntenty…,s.154;tenże,PolitykaEntenty…,s.34-35,passim.