Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Między„białym”a„czerwonym”imperium
41
Nadrugimkońcuczerwonegoimperiumskończyłasięwojna
zPolską.TerazkolejprzyszłanaGruzję.Przedświtem,12lutego
1921r.,silna11.armiaArmiiCzerwonej,dowodzonaprzezMi-
chaiłaLewandowskiego,askładającasię-jaktosamOrdżoniki-
dzeokreślił-wznacznymstopniuznkryminalistówibandytów”
,
wyrzutkówspołecznych,uderzyłanaGruzję,wychodzączArme-
nii.18marca1921r.rządDemokratycznejRepublikiGruzjioraz
członkowieakredytowanychprzedstawicielstwinnychkrajówdro-
gąmorskąopuścilikraj.TobyłkoniecnietylkoDemokratycznej
RepublikiGruzji,lecztakżewogólekoniecniezawisłegokrajuna
KaukazieiZakaukaziunaokressiedemdziesięciulat.
WalkęzbolszewikamipodjęlizdesperowanimarynarzeKronsz-
tadu,dotychczasowaczołowagwardiaczerwonegoreżimu.Podję-
lijąnjakowalkęotrzeciąrewolucję.Pierwszatokiereńszczyzna,
druga-bolszewicy,trzecia-przeciwkobolszewikom”97.18marca
1921r.skończyłasięobronazbuntowanychmarynarzyKronszta-
du.Krwawąpacyfikacjęprowadziłten,któryniedawnopróbował
zdobyćWarszawę-MichaiłTuchaczewski.nZapchanowięzienia
imordowano.[…]Zemstabolszewikówbyłatymokrutniejsza,że
Kronsztadrzeczywiścienabawiłichwielkiegostrachu.Niechbysię
jeszczetrzymałtylkodwatygodnie,aruszyłybylody,iKronsztad
byłbywogóleniedozdobycia.Cogorzej,samKronsztadzpocząt-
kiemnawigacjimógłzłatwościązdobyćniedawnąstolicęwcią-
gukilkugodzin”98-pisałświadekwydarzeń.Innyświadek,Wolin
[W.M.Eichenbaum]99napisał:nDybenko,mianowanykomisarzem
97
T.Parczewski,PamiętnikigubernatoraKronsztadu,oprac.T.Bohun,Warszawa2006,s.230.
98Tamże,s.236.
99Wolin[właśc.WsiewołodiaMichajłowiczEichenbaum]1882-1945,pochodziłzrodzinyinte-
ligenckiejrosyjskichŻydów,rodziceobojelekarzedalimugruntownewykształceniedomowe
orazśrednie,wtymbiegłąznajomośćkilkujęzyków,następniezapisałsięnaprawonaUniwer-
syteciewPeterburgu,alestudiaporzucił,związawszysięzpartiąsocjalistów-rewolucjonistów;
brałczynnyudziałwrewolucji1905-7,skazanynazesłanienaSyberię,zbiegłdoFrancji,gdzie
poznałfrancuskichanarchistów;porzuciłsocjalistówrewolucjonistów,przyłączającsiędo
anarchistów;wyjechałdoUSA,gdzieprowadziłdziałalnośćanarchistyczną;wlecie1917wrócił
