Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
AdamLityński
likwidującniektóredawneinstytucje(np.korpusżandarmerii,policję,
urządcenzury)ipowołującwtomiejsceinne,najczęściejnieprzygoto-
wanedorealizacjizadań.Ogłoszonapowszechnaamnestiaotworzyła
bramywięzień(jeżelinieuczyniłategowcześniejrewolucja),wwiększo-
ścikryminalistom15.RządTymczasowypróbowałbyćlojalnymsojuszni-
kiemzachodnichaliantówiprowadzićwojnę;ministerwojny,awkrótce
premierAleksanderKiereński16,rozkazał(VII1917)podjąćofensywę,
którazakończyłasiękolejnąkoszmarnąklęskąwojskrosyjskich.
WwarunkachzagrożeniazamachemstanuRządTymczasowyzde-
cydowałsięjednaknaproklamowanierepublikidekretemrządowym
(14/1IX1917).Rządngłosiłabstrakcyjnezasadyhumanistyczne,abs-
trakcyjnezasadyprawne,któreniemiałyżadnejmocyorganizująceji
energiimogącejporuszyćmasy”-pisałMikołajBierdiajew17.Osiem
miesięcyRząduTymczasowegotojedynyprzed1991r.wdziejachRosji
okreswolnościpolitycznej.Rosjanniezawdzięczałajednaktejwolno-
ścijakiemukolwiekładowiprawnemu,aletemugłównie,żeżadnasiła
15Aw1916r.miałwRosjimiejscewzrostprzestępczości.Zob.K.Laskowska,Przestępczość
wRosjizperspektywykryminologiiiprawakarnego,Białystok2016,s.20-21.
16
AleksanderFiodorowiczKierenski(1881-1970),ur.wSymbirsku(późniejUljanowsk),młodszy
kolegaszkolnyLenina(ściślej:wówczasWłodzimierzaUljanowa);ukończyłprawonaUniwersy-
teciewPetersburgu(podobniejakLenin);bardzopopularnyobrońcawprocesachpolitycznych,
deputowanydoDumy;wspaniałymówca,porywającytłumy;lidersocjalistycznejlewicy,związany
zsocjalistami-rewolucjonistami(eserowcami);1913uwięziony;porewolucjilutowej1917członek
TymczasowegoKomitetuDumyPaństwowej,zastępcaprzewodniczącegoPiotrogrodzkiejRady
DelegatówRobotniczychiŻołnierskich;odIII1917ministersprawiedliwości;od15V1917mi-
nisterwojny;od21VII1917premierRząduTymczasowego;odIX1917takżenaczelnywódz;VII
1917pobolszewickiejpróbieobaleniarząduzdelegalizowałpartiebolszewików,alewobliczuza-
grożeniazamachemzestronyKorniłowawycofałsięztegoipomógłuzbroićbolszewików;usiłował
zajmowaćpozycjęcentrową,alenierozwiązałżadnegorosyjskiegoproblemumiesięcyletnich1917;
uważanybyłzaprzychylnegodlanarodowejsprawyukraińskiej,aleteżnieprzyczyniłsiędojejroz-
wiązania;nietrafnebyłyjegorozpoznaniazagrożeń;wszczególnościtrzymałsięEntentyiwszelkimi
sposobamiprowadziłnadalwojnę,doczegoRosjajużniebyłazdolna,aspołeczeństwowyczerpane;
popaździernikowym1917zamachustanubolszewickimzbiegłzPetersburgaibezskutecznieusi-
łowałzorganizowaćkontruderzenieprzeciwkorewolcie;wV1918wyjechałdoFrancji,od1940
wykładowcawUSA;autorpracorewolucjilutowej;zmarłwLondynie.Zob.m.in.Leksykonhistorii
świata,red.A.Bartnicki,s.203-204;G.Przebinda,J.Smaga,KtojestkimwRosjipo1917roku,Kra-
ków2000,s.136-137;passim.
17
M.Bierdiajew,Źródłaisenskomunizmurosyjskiego…,s.103.
