Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
życia,człowiekjestnarażonyna:poczuciezbliżającejsięśmierci,ogra-
niczeniesprawnościiwydolności,bezradność,poczuciezagrożenia,lęk
orazobiektywnąsamotność(Żakowska-Wachełko,2002,s.116-117).
Największymzdarzeniemkrytycznymstarościjestgłębokieotępie-
nieumysłowe-cechujesięobniżenieminteligencji,zanikiempamięci,
orientacjiikrytycyzmu.Zaburzeniakrytycyzmuipamięciprzyczyniają
siędonarastaniauseniorówstarczychdziwactw,takichjak:nieufność
ipodejrzliwość,skąpstwoichciwość(tzw.zbieracze),hipochondria,
wzmożonesamopoczucie(euforycy)orazżycieprzeszłością(Wiśniew-
ska-Roszkowska,1989,s.25-40).
Zmianapozycjispołecznejosobystarszejdeterminujespołecz-
nestarzeniesię.Człowiektracirole:zawodową(wrazzprzejściem
naemeryturę),rodzinną(wobliczuusamodzielniającychsiędzieci)
orazspołeczno-organizacyjną(maograniczonekontaktywśrodowi-
skulokalnym)(Łój,2004,s.325-330).Liczbairodzajpełnionychról
społecznychwwiekustarczymzależąodśrodowiska,aleteżodak-
tywnościwichpodejmowaniu.Częśćrólspołecznychzanika,awich
miejscepojawiająsięnowe.Najistotniejszymirolamiwtymokresie
są:rodzinne(małżonka,rodzica,dziadka,babci,niejednokrotnieteż
opiekunawłasnychrodziców),zawodowa,uczestnikagrupyrówie-
śniczej,członkawspólnotylokalnej,obywatela,członkawspólnoty
religijnej,wolontaryjnej,użytkownikaczasuwolnego.Okrespóźnej
dorosłościmożeprowadzićdoodwróceniapełnionychról-aktywni
zawodowoprzyjmująrolębierną,dotychczasowiżywicielerodziny,
opiekunowieniekiedysamiwymagająopieki.Relacjezinnymiludź-
mistająsięwyznacznikiemjakościżycialudziwpodeszłymwieku.
Wzwiązkuzodchodzeniemzrynkupracy,utratąwielukontaktów
służbowych,nasilewzbierająwięzirodzinneiprzyjacielskie(Brze-
zińska,2011,s.43-71).Przyjętaprzezseniorapostawawobecupły-
wuczasu,własnegostarzeniasięistaroścideterminujepoziomjego
społecznegozaangażowaniaifunkcjonowania.Najważniejszeteorie
społecznestarzeniasięzebrał,usystematyzowałiopublikowałJerzy
Halicki(2006,s.255-273).
Różnesposobyprzystosowaniasiędostarościwyjaśnianesąm.in.
wramachteorii:
20
