Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zmiennościąnastroju,płaczliwościąluboziębłościąuczuciową.Po60.
rokużyciapogarszasiępoziominteligencjipłynnej.Ważnyjeststosunek
dosiebieiświatamimoupływającychlat-pozytywnaocenażyciamoże
byćpowodemdodumy,umożliwiapogodzeniesięzludźmiizdarzenia-
mi.Zkoleinegatywnaocenaprzeżytychlatpowodujeobniżenieobrazu
samegosiebie,awkonsekwencjipoczuciezagrożenia,depresjęiwzrost
niepokoju.Braksatysfakcjizżyciaprzyczyniasiędopogorszeniastanu
zdrowia(Kowalewska,Jaczewski,Komosińska,2005a,s.295-315;por.
Szarota,2004,s.44-45).
Przyspadkusiłimożliwościcielesnychpogłębiająsięsiłyducho-
we,następujeprocesduchowegodojrzewania.Starośćcechujenzacisze
hormonalne”,którewygaszanamiętnościipozwalarozsądniejitrafniej
oceniaćsytuacjeżyciowe,powodujezwiększonąostrożność,rozwagę,
nieufnośćwobecnowości(Wiśniewska-Roszkowska,1989,s.60-67).
Jednaktozaciszehormonalnepowodujeteż,żeciałostajesięcorazsłab-
sze,mniejżywotne,traciwigor,elastyczność,jędrność.Wokresiesta-
rościnarastająpozytywnewartościduchowe:doświadczenie,trzeźwość
oceny,refleksyjność,znajomośćświatailudzi,zrozumiałośćdlaprawa
iporządkumoralnego.Dużaliczbaosóbprzechodzącychnawcześniej-
sząemeryturętużpo50.rokużyciawskazujenato,żetęsknotadozasłu-
żonegoodpoczynkujestwiększaniżlękprzedstarością,aztąutożsamia
sięokresemerytury.Starośćstajesięokresemswobodyioazy.Okresten
jestczasem:satysfakcjizwolnegoczasu,użytkowaniagowedługwła-
snychupodobań,satysfakcjizosiągnięćzawodowychirodzinnychoraz
dojrzałościduchowej,życiowejmądrościidoświadczenia(Wiśniewska-
-Roszkowska,1989,s.41-48).Zokresemstarzeniasięsątakżezwiąza-
ne:rozszerzaniesięhoryzontówipogłębieniespojrzenianażycie,roz-
wijanienowychumiejętności,doskonaleniesię,radośćdzieleniażycia
innychpokoleń(por.Nowicka,2006,s.20-22).
Wokresiestarzeniasięczłowiekjestnarażonynawielezdarzeń
krytycznych.Wewczesnejstarości(65-74lata)sąto:przejścienaeme-
ryturę,śmierćrodziców,współmałżonka,rodzeństwa,przyjaciół,ze-
spółopuszczonegogniazdanaskutekusamodzielnieniasiędziecioraz
osłabienieaktywności,monotoniażycia,izolacjaczyosamotnienie.
Wlatachprzypadającychnaokrespóźnejstarości,powyżej75.roku
19
