Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Erozjasubstancjipaństwaiobywatelstwawspołeczeństwieponowoczesnym
31
opartegonapartycypacyjnościbędącejnarzędziemwyrażaniaobywatelskiejczuj-
ności,anierzadkobuntuobywateliwobecichmarginalizacji.
Stwierdzonejwcześniejdeterytorializacjiobywatelstwa,wnastępstwiepłyn-
nościgranicpaństwowychimobilnościobywateli,towarzyszyjednoczesnajego
nreterytorializacja”
,dokonującasięjednaknainnympoziomie.Wzwiązkuzfrag-
mentaryzacjąispadkiemsiłypaństwa,jakoregulatoraiintegratoraobywateli,
odżywająobecniedawneformyterytorialneobywatelstwa,czegoprzykładem
możebyćkoncepcjanobywatelstwamiejskiego”
.Obywatelstwotowyłaniasiępod
wpływemglobalizacjiizmian,jakiezachodząwprzestrzenimiast,wskazującna
zdolnośćśrodowisklokalnychiichaktorówdozmianystosunkówspołecznych
wmieścieijegoprzestrzeni58.Państwoprzestajebyćjedynąarenąrewindykacji
obywatelskich,amiastaimetropoliestająsięnowąprzestrzeniąkonstruowania
iobronytożsamościgrupizbiorowościorazwyłanianiasięnowychwspólnot
iidentyfikacjirodzącychsięzeświadomościwspólnychinteresówwkonkuro-
waniuozajęcieprzezdaneterytoriumnajlepszejpozycjiwprzestrzeniglobalnej.
Państwonieznika,leczjegopowierzchniakształtowanajestnanowoza
sprawąglobalnychstrumieniiprądów,któreprzepływająprzezjegoterytorium,
zmieniajączupełniejegokrajobraz.Budowanietamiumocnieńzapobiegających
wdarciusięglobalizacjinaterytoriumpaństwanarodowegoniemanajmniej-
szegosensu.Trudnobędziewciążmówićopaństwienarodowymwwarunkach
intensywnychprzepływówludnościiwykształcaniusięobywatelstwapost-naro-
dowego.Zmianaarchitekturypaństwajestnieunikniona,choćprocesjegoprze-
kształceństrukturalnychmożebyćmniejlubbardziejświadomyikontrolowany.
Tam,gdzietaświadomośćwystępujeprzekładasięnajczęściejnaprocesgłębokiej
decentralizacji,awięcprzeniesienianajednostkiterytorialneczęścikompetencji
związanychzgenerowaniemrozwoju,przyjednoczesnymumacnianiusięstruk-
turpaństwacentralnegowdziedzinachstrategicznychdlajegofunkcjonowania
wskaliglobalnej.Zachwianiezaufanianaliniiobywateleiichdemokratycznire-
prezentanciskutkujenatomiastrozwojemwskalilokalnejnarzędzipartycypacyj-
nych,którychpróbysprzężeniazsystememprzedstawicielskimpozostająwciąż
wfazieeksperymentów.Miastaimetropoliejawiąsięwtymkontekściejako
swoistelaboratoria,wktórychposzukujesięrozwiązańdostosowującychpaństwo
idemokracjędowyzwańkrystalizującegosięładuglobalnegonantyporządku”
.
58
B.Jouve:Démocratiesmétropolitaines...,s.56.
