Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
A.G.Baumgarten,Metafizyka
Wolffa.ToWolffostateczniestaniesiędlaniegonauczycielemfilozofii,
adogłębnestudianadjegomyśląodcisnąwyraźnyznaknakonstrukcji
Metafizyki.Poprzezswychnauczycieliuniwersyteckich,międzyktórymi
koniecznetrzebawspomniećuczącegowJenieJohannaPeteraReuscha
orazwykładającegowprawdziewTybindze,alepopularnegoiznanego
takżewinnychośrodkachpropagatora,WolffaGeorgaBernhardaBilfin-
gera.Baumgartenwymieniaichbowiemznazwiskawprzedmowiedo
Metafizyki,podkreślającichważnośćisilnywpływnajegopoglądy8.
WpierwszymrzędzieBaumgartenprzyswoiłsobiematematyczneilogicz-
nepoglądyWolffa,copozwoliłomuwpewnymstopniuwyzwolićsięod
prezentowanegoprzezLangegopogląduo»chorobieduchaflwywołane-
goprzezracjonalistycznąfilozofięWolffa.Baumgartenuznał,żewprost
przeciwnie-właśnieracjonalizmWolffaopartynadogłębnejznajomości
logikiimatematykimożebyćczymś,coprowadzidozachowania»zdro-
wegoduchafl,aniejakuważałigłosiłLange,popadnięciawchorobę9.
NatymgruncieBaumgartenprzygotowałswojądysertację,któraukazała
sięwHallewroku1735podtytułem:Meditationesphilosophiaedenon-
nullisadpoemapertinentibus.Pozycjatapowszechnieuważanajestza
podstawowedziełodlaukształtowaniasięestetykiwNiemczech,którą
Baumgartenpotraktowałjakodyscyplinęparalelnądologiki.Służyzara-
zemjakoznakomitywstępdocałościzagadnieńestetycznych.Niemniej
uważasię,żetaważnapracaBaumgartenanieograniczasięwyłączniedo
wykładuestetycznego,leczrozważatakżefilozoficznepodstawyniezbędne
dlazbudowanianowejdyscyplinyestetycznej.Kilkalatpóźniejdyserta-
cjatastałasiępierwszączęściąpodstawowegoestetycznegodziełaBaum-
gartenaAesthetica10.StudianadfilozofiąWolffaskutkująpodjęciemod
roku1735pracynadjegometafizyką.Jesienią1736rokugwałtownie
8Zob.DoCzcigodnegoSłuchacza.Odnośniedowymienionychfilozofówzob.szerzej
oReuschu:Einleitung,s.XV-XVI,przypis33.CodoBilfingera:Einleitung,s.XVI,przy-
pis35.Znamiennewtymwzględziejeststwierdzenie:»BilfingeraiReuschamożnawska-
zaćjakoźródła,zktórychBaumgartenzapoznawałsięzfilozofiąWolffafl,tamże,przypis
36.ProblemtenporuszaF.Piselli,Perfectiophaenomenon.Esteticaemetafisicanell)operadi
AlexanderGottliebBaumgarten,Milano1988.Zob.szczególnies.27-44.
9Einleitung,s.XVIII.NastronieXIXcytowanejpozycjiczytamy:»Naprośby
wnoszoneprzezstudentówwygłosiłwykładpoświęconylogiceWolffa,niechciałjednak,
abyzdarzenietonabrałorozgłosu,ponieważwdalszymciaguzpełnąmocąaktualnybył
zakazuczeniafilozofiiWolffa.Jednakduchczasówizwykłaciekawośćprzyciągałydo
tego,cozabronione,gdyżwieluzadawałosobiepytaniawoparciuorozumfl.Porównaj,
copiszeT.Abbt,dz.cyt.,s.219-220.
10Einleitung,s.XIX.MeierokreślatodziełojakoMeisterstück.Zob.G.F.Meier,dz.
cyt.,s.47.
