Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.MODELPRZYWÓDZTWAPOLITYCZNEGO
35
opanowanienadposzczególnymidzielnicamipodzielonegokraju.Poetapie
trzecim,któregopoczątekstanowiłakoronacjaWładysławaŁokietkaw1320r.,
rozpocząłsięprocesponownegozjednoczeniapaństwa5.
WymarciekrólewskiegorodunaKazimierzuWielkimniebyłokresemistnie-
niadynastii.PozostalijejprzedstawicielenaMazowszuinaŚląsku.Dwielinie
piastowskie,wywodzącesięodnajstarszegoinajmłodszegozsynówKrzywo-
ustego,przetrwałynajdłużej.Męskaliniamazowiecka,odKazimierzaIISpra-
wiedliwego(1177-1194)idąca,wygasłanaksięciuJanuszuiStanisławie
dopierowpoczątkachXVIstulecia.NatomiastpotomkowieWładysławaII
Wygnańca(1138-1146),najstarszegosynaKrzywoustego,przetrwalijeszcze
półtorawiekudłużej,dośmierciJerzegoWilhelmaksięcianaLegnicy,Brzegu
iWołowiew1675r.6
LiniażeńskaPiastówdożyłajeszczeXVIIIwiekuwosobiestarszejsiostry
JerzegoWilhelma,Karoliny,którawyszłazamążzmiłościzacesarskiegoofi-
cera,katolika,wyrzekającsiędlaniegoswojejprotestanckiejreligii.Niezna-
lazłajednakszczęściawtymzwiązku,ponieważposiedmiulatachmążjązo-
stawił.ŻyłanastępniesamotnieweWrocławiu,spełniaładrobneuczynki,
pragnącwypełnićpustkężyciową,którajątrapiłapośmiercibrataimatki.
Zmarław1707r.weWrocławiuizgodniezżyczeniemzostałapochowana
ustópśw.JadwigiwTrzebnicy.
RódPiastówwydał86królów,książątikardynałów.
NazdolnościachPiastomniezbywało,wciągujednegotylkopółwiecza
MieszkoIiBolesławChrobrypotrafilizbudowaćpaństwo,któremogłosię
mierzyćzCesarstwemRzymskimNaroduNiemieckiego,wymownymtego
przykładembyłpokójwBudziszyniezawartyw1018r.Państwopiastowskie
zwolnaulegałoosłabieniu,wmiaręjakdochodziłydogłosunowewarstwy
społeczne,którychinteresmijałsięzinteresemwładcyinarodu.Naprze-
łomieXIiXIIwiekupotężnimożnowładcydoprowadzilidoosłabieniamo-
narchii7.
BolesławKrzywoustypotrafiłjeszczenadnimizapanować,alepojego
śmiercidoszłodopodziałupaństwa,wwynikuczegonastąpiłoblisko200-let-
nierozbiciedzielnicowe.
NajważniejsząsprawąwczasiepanowaniadynastiiPiastówwPolsceod
czasówMieszkaiBolesławaChrobregobyłozjednoczeniepaństwawokresie
rozdrobnieniafeudalnegoiprzywrócenieKoronyKrólestwaPolskiego.Tak
abymonarchaPolski,jaksamodzielnypomazaniecboży-król,byłsuwe-
rennym,równorzędnymmonarchąwśródmonarchóweuropejskich.
5
Por.HistoriaPolski,t.1,cz.1:doroku1454,podred.H.Łowmiańskiego,Warszawa1969;
PolskapierwszychPiastów,podred.T.Manteuffla,Warszawa1970,Polskadzielnicowa
izjednoczona,podred.A.Gieysztora,Warszawa1972;M.Kosman,Polskawdrugim
tysiącleciu,t.1,Czasynaroduipaństwaszlacheckiego,Toruń2007.
6
Z.Baras,KsiążętapiastowscyŚląska,Katowice1974,s.7.
7
HistoriaPolski,podred.H.Łowmiańskiego,op.cit.,s.203.
