Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rolaczytaniawjęzykuobcymiuczeniasięztekstuakademickiego…
15
orazjegowartościkomunikacyjnej,tj.nieuwzględnianieceluinastawienia
adresata(Schwanenflugel,Knapp2016).
Istotnyzpunktuwidzeniadydaktykiokazałsięteżinnymodelczytania
(LinderholM,Virtue,Tzeng,vandenBroek2004),którypodjąłpróbę
wyjaśnianiaproblemuindywidualnychróżnicwstopniuzrozumieniaiod-
miennejinterpretacjiznaczeniaczytanegotekstujakokonsekwencjiwiedzy
czytającegoorazrealizowanegoprzezniegocelu.Wielezmianwpostrzeganiu
procesuczytaniawprowadziłtzw.modelpośredniegorozszerzenia(Transitional
ExtensionsModel),który,pozatekstamitradycyjnymi,odnosisiędotekstów
elektronicznych,multimedialnychorazdohipertekstu.Sątotekstynielinearne,
argumentatywne,zwłasnymwyboremnawigacjiprzezczytającegoorazzmoż-
liwościąinterakcjizautoremiocenywiarygodnościprezentowanegotekstu.To
osobaczytającadokonujewyborutekstów,tworzymentalnąreprezentacjędanej
tematyki,budujewiedzęwwybranejdziedzinieizaspokajawłasnezaintereso-
wania(Fox,Alexander2009).
Pomimoiżprzyuwzględnieniupewnegopoziomuogólnościomówionemo-
deleczytaniamogąbyćodniesionedoosóbczytającychzarównowpierwszym,
jakiwdrugim/obcymjęzyku,Bernhardt(2005,2010)zaproponowałatzw.
modelkompensacyjnyczytaniadlajęzykadrugiego,którywprowadzaelement
kompensacjitam,gdzieużytkownicyjęzykadrugiegoposiadająpewnedeficyty.
Dwagłównekomponentytegomodelu,którestanowią50%,tokompetencje
czytaniawjęzykurodzimymorazwiedzajęzykowawjęzykudrugim,przy
czympozostałe50%towariancjaniewyjaśniona.PoszerzającmodelBernhardt,
McNeil(2012)wprowadzadwakolejnekomponenty,amianowicieposiadaną
wiedzęorazwiedzęstrategicznączytającego,coredukujeniewyjaśnionąwa-
riancjęprocesuczytania.Niemniejjednaktakiekomponentyjaknaprzykład
zainteresowanie,zaangażowanieczymotywacjaciągleniesączęściątego
modelu.Zaletąmodelukompensacyjnegonawetwjegoistniejącejformiejest
to,żepozwalaonnawzajemneuzupełnianiedeficytówwposzczególnychkom-
ponentachwtedy,gdyzawodziczytającegojednozeźródełinformacji.Dzięki
temuczytającymogąwykorzystaćznajomośćalfabetu,wiedzęleksykalnączy
znajomośćstrukturytekstuzjęzykarodzimego,posługiwaćsięwyrazamitypu
cognate,atakżeczerpaćzeznajomościstrategiirozumieniatekstu,posiadanej
wiedzyoświecieidanymtemacieczyodwoływaćsiędoswoichzaintereso-
wań.Należyoczekiwać,iżczytającywjęzykudrugim/obcym,szczególniena
niższympoziomiebiegłościjęzykowej,pomimowieludeficytów,będąpodej-
mowaćpróbęzrozumieniadanegotekstu.Wswoimbadaniuempirycznym
Uso-Juan(2006)udowodniła,iżwprocesieczytaniatekstuakademickiego
wjęzykuobcymwiedzadyscyplinarnakompensujeistniejącebrakijęzykowe,
alemożebyćonawykorzystanajedyniepodwarunkiempokonaniaprzezczy-
tającegookreślonegoprogubiegłościjęzykowej.
