Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Onarodach
33
Napytanietedy,jakaczęśćPolakówogarniętajestparanoiczną
obsesjązwanąantysemityzm,czyjakaczęśćŻydówrównieparano-
icznąpolonofobią,nieumiemudzielićinnejodpowiedziniżta:wy-
starczającoduża,byuznaćjązaniebezpiecznązespołecznegopunk-
tuwidzenia.Zestanowiskamoralnegogodnypotępieniajestkażdy
pojedynczyprzypadek,alejaksięrzekło,próbaniniejszaniemabyć
szlachetna.
Innymnegatywnymelementemtejsytuacjiwyjściowejjesttotal-
naniewiedza.NiemamsięzanaiwnegoepigonaAufklärung,który
sądzi,żewystarczyludzioświecić,bystalisięcnotliwi.Alefaktem
jest,żeignorancjarodziraczejzłoniżdobro,anapewnoutrudnia
porozumienie.ZaśwzajemnaosobieignorancjaŻydówiPolaków
jestpoprostubezmierna,ajednymzjejskutkówjestto,iżniesąoni
wstanieprzewidziećwiększościreakcjidrugiejstrony.
Wtęniewiedzęwplątanejestcoś,comożnanazwaćnieświado-
mąpolonofobiąinieświadomymantysemityzmem,acoprzejawia
sięm.in.wposługiwaniusiętakimiskamielinamijęzykowymi,które
niemusząbyćwzamierzeniuobraźliwe,dająjednakwyrazgłęboko
zakorzenionymprzed-sądom.Ichklasycznymiprzykładamisązda-
nia:nŻyd,aleporządnyczłowiek”;nPolak,aleinteligentny”.
Awszystkotoprzerośniętejesturazami,kompleksami,podejrz-
liwością.
Ijeśliwyobrażamysobie,żejestinaczej,jeślipowołujemysięna
przykładyJózefaLichtena,WładysławaBartoszewskiego,JanaJó-
zefaLipskiego,SzymonaWiesenthalaiwieluinnych–tonieosią-
gniemyniczego.Bonieoni–mimoswezasługi–sąreprezentatywni.
GdybywiększośćPolakówmyślałaipostępowałajako.JacekSalij,
zaświększośćŻydówjakSzymonWiesenthal,mógłbymzczystymsu-
mieniemzająćsięczymśznaczniełatwiejszymniżpisanietejotopró-
by.NaprzykładpoprawnąwykładniąmyśliHeraklita,interpretacją
poezjiBlake’alubodnalezieniemsensuwSamueluZborowskim.
II
Współczesnestosunkipolsko-żydowskiesąemocjamiwstanie
czystym.95%PolakówwżyciuniewidziałonaoczyżywegoŻyda
ijesttorelacjadoskonalezwrotna.
