Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Piołunipopiół
CzyPolacyiŻydziwzajemsięnienawidzą?*
Prawdziwywrógczłowiekajestuogólnienie
CzesławMiłosz
Idon)tbelieveinrunningawayfromproblems
JustineWisePolier
Ścianie–
groch
Oddawnanękamniepytanie:dlaczegopiszę?Niedlaczegopi-
sząinni,botoichsprawa.Aledlaczegopiszęja,któryuważam,iż
światzalewamętna,powodziowafalazadrukowanegopapieru,który
lubięlasy,anielubięcelulozy,któryuważampisaniezaczynność
bezwstydną,prawiezawszejałowąinaogółpozbawionąsensu.
Żyjemywnadmiarze.Nawetwkrajachubogich,jakPolska,czy
wręcznędzarskich,jakBangladeszlubMali,żyjemywnadmiarze
słówijasiędotegonadmiaruprzyczyniam.Dlaczego?Nieumiem
natopytanieodpowiedzieć.Jeślinawetpisujęmało(cojestfaktem)
istaramsiębyćzwięzły(co,mamnadzieję,misięudaje),toitaksą
topółśrodki,wiadomozaś,cosądzićopółśrodkach.Złątedyobro-
nąbyłoby,gdybympowiedział,żekażdezdanietegoesseju,ajużna
pewnokażdyakapitmógłbybyćrozwinięty,upstrzonymetaforami,
egzemplami,jękiemiwszelkimretorycznymkwieciem.Znaczyłobyto
bowiemjedynietyle,żezrezygnowałemzestylistycznychskrajności.
Coijestprawdą,szukambowiemkompromisu.Kompromisumiędzy
milczeniemamówieniem,jakgdybytakiespotkaniewpółdrogibyło
wogólemożliwe.
*[Drukw:Próby8,Warszawa1987orazwjęzykuangielskim:nPolin.AJournal
ofPolish-JewishStudies”,v.4,Oxford1989–D.S.]
