Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Materiałdowodowy.Szkicedrugie
taksięjednakdzieje,żeniewszystkiegrzecznieschnąirozsypująsię
wproch.Najlepszakasapancernamaszczelinyiho,ho,cosięprzez
niemożesączyć.Skądinąd,pragmatycznierzeczbiorąc,nadziejana
to,żekilkadziesiątmilionówludzizłożyślubymilczenianatemat,
którywieluznichżywoobchodzi,wydajesięwyjątkowobeznadziej-
na.Elementarnazaśetykapodpowiada,żejeśliantysemityzm
ipolonofobiasączymśgodnymnagany(lubwedleinnychpochwały),
tojakżeżpotępiaćlubchwalićmilcząc?
Zaśmówić,tonatykaćsięnapułapkisłów,czymożeraczejrady
ukrytepodpowierzchniąsłów.Zdawałobysię,żemożnajeominąć
nadwasposoby.Albozałożyć,żewszyscydoskonalerozumieją,oco
chodzi,albowdaćsięwuściślenia.Doświadczeniepouczanas,że
pierwszenaderczęstoprowadzikupiramidalnymnieporozumieniom,
drugiezaśnierzadkokończysiętak,żepowyjaśnieniuwszystkich
możliwychsensówalbozostajemyporażeniprzezparaliżprecyzji,
albowręczniepamiętamy,czegotosensyzostałyustalone.
Czytowszystkiepułapkizamierzonejtunawigacji?Bynajmniej:
niesątonawetnajważniejsze.Zapewneniezdajęsobiesprawyztego,
ileichczyha.Odwóchjednakchciałbympowiedzieć.
Pierwszajestpułapkąprymitywnegoempiryzmu.Wyrażasię
onawnastępującychzdaniach:nMojąbabciętorturowałŻyd-ubek;
WszyscyŻydzisąłajdakami,komunistamiinienawidząPolaków”.
Ipodrugiejstronie:nKiedymojababciawróciłazobozudoKrako-
wa,topierwszegodniausłyszałanaulicy:»Co,tejRyfkijeszczenie
dobili?«.WszyscyPolacysąantysemitamigorszymiodhitlerowców”.
Nazywamtakierozumowanieprymitywnymempiryzmem,ponieważ
zakładam,żewobuprzypadkachpierwszeczłonyrozumowaniasą
prawdziwe:babciępanaIksatorturowałubek,którybyłŻydem,zaś
babciapaniYgrektowłaśnieusłyszaławiosną1945r.popowrocie
doKrakowa.Takiedoświadczenieprzechowujemywnaszychrodzi-
nach;traktowaneprymitywniestająsięzapleczemdemagogiionie-
zwykłymwręcznapięciuemocjonalnym.Iniedziw–wszakpatronują
jejdwanajstraszniejszedoświadczeniadwudziestowiecznejEuropy:
nazizmorazkomunizm.WtenprostysposóbwszystkimŻydom,nie
wyłączającurodzonychprzedwczorajwKalifornii,przypisanezostaje
współuczestnictwowzbrodniczychpoczynaniachgarstkirealizatorów
ideologicznejutopii,dlaktórychkomunizmbyłucieczkąodżydostwa.
WszystkichzaśPolakówutożsamiasięzeszmalcownikami.
