Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1.MISSELLINGIINNENADUŻYCIAINSTYTUCJIFINANSOWYCHWOBECKONSUMENTÓW...
bardziejświadomyiracjonalny46.Byłotopowodemzgłaszaniawątpliwościwdoktry-
nieiorzecznictwiePrezesaUOKiKodnośniedozasadnościpełnegoprzyjęciatego
modelu.Wszczególnościpodnoszono,żemodeltenpowinienulecpewnejmodyfi-
kacjiiuwzględnićmniejszedoświadczenieigorsząznajomośćregułrynkowychwśród
polskichkonsumentów.
Niewątpliwierynekusługfinansowychnależydoskomplikowanychitrudnotakich
cechodniegowymagać.Konsument,nawetdobrzezorientowanyibardzouważny,nie
jestjednakprofesjonalistąinieposiadawiedzyspecjalistycznejwdanejdziedzinie,
niezawszeprzekazywanemuinformacjedlaniegozrozumiałe,niepotrafiocenić
sytuacjirówniedobrzejakprofesjonalista,czyliinstytucjafinansowa.
Istotneznaczeniewkształtowaniumodelukonsumentaobjętegoochroną,nie
tylkonagruncieustawyoprzeciwdziałaniunieuczciwympraktykomrynkowym,ma
ekonomiabehawioralna,którapozwalazrozumiećpodejmowaneprzezkonsumen-
tadecyzjeekonomiczne.W2017rokuNagrodęimieniaAlfredaNoblawdziedzinie
ekonomiiprzyznanoRichardowiThalerowi,któryzanegowałprzyjmowanyprzez
nurtneoklasyczny47modelhomooeconomicus,podkreślająctymsamym,żeludzie
homosapiens
48
.Wprzypadkuusługfinansowych,zpowoduwystępującejpostronie
konsumentaniegodziwejasymetriiinformacyjnej
49
,będącejźródłempatologiinaryn-
kufinansowym,niejestonwstaniewybraćhproduktufinansowego”najlepszegodla
siebieinajbardziejdopasowanegodoswoichpotrzeb.Konsumentniemaodpowied-
niejwiedzynatematistotyproduktuiryzykaznimzwiązanego,copowodujepodjęcie
przezniegoniekorzystnejdecyzji.
Narynkuusługfinansowychnajbardziejdotkliwedlakonsumentówijednocześnie
powszechnenieuczciwepraktykirynkowewprowadzającewbłąd,zarównoprzez
działanie(art.5u.p.n.p.r.)50,jakizaniechanie(art.6ust.1u.p.n.p.r.)51,jakonaduży-
ciazwiązanezobowiązkiemprzekazywaniaimprzezinstytucjefinansoweinformacji
dotyczącychusługifinansowej,jejistoty,ryzykzniązwiązanych,jakrównieżodpłatno-
ściiwszelkichinnychistotnychkwestii.tozarównoinformacje,którychobowiązek
46WyrokSąduOchronyKonkurencjiiKonsumentówz8czerwca2009r.,Ama101/08.
47E.Mączyńska,RichardH.Thaler-Nobelzekonomii-2017r.Ekonomiazżyciawzięta,hEkonomista”
2018,nr2,s.245.
48R.Thaler,C.R.Sunstein,Impuls.Jakpodejmowaćwłaściwedecyzjedotyczącezdrowia,dobrobytu
iszczęścia,Poznań2012,s.7.
49Por.polskiewydaniaR.J.Shiller,G.A.Akerlof,Zwierzęceinstynkty,Warszawa2010;R.J.Shiller,
G.A.Akerlof,Złowićfrajera.Ekonomiamanipulacjiioszustwa,Warszawa2017.
50Praktykęrynkowąuznajesięzadziałaniewprowadzającewbłąd,jeżeliwjakikolwieksposóbpowo-
dujelubmożepowodowaćpodjęcieprzezprzeciętnegokonsumentadecyzjidotyczącejumowy,której
inaczejbyniepodjął.
51Występująwówczas,gdyprzedsiębiorcapomijaistotneinformacje,doudzieleniaktórychjestzobo-
wiązanywzględemprzeciętnegokonsumenta,skutkiemczegopowstanienatejpodstawiebłędnewyob-
rażenieodnośniedostanurzeczywistego,copotencjalnielubrealniemożewpłynąćnapodjęciedecyzji
gospodarczejprzezprzeciętnegokonsumenta,którejinaczejbyniepodjąłtakwyrokSąduApelacyjnego
wWarszawiez19września2018r.,VIIAGa1116/18,LEXnr2601096.
46