Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZYRODAICZŁOWIEK
46
sposobybadaniajakościwody,czywodanadajesiędopicia,czyteżzawiera
składnikiszkodliwedlazdrowia(VIII4).
Ważnejestoczywiściezagadnienie,wjakisposóbdoprowadzaćwodęze
Źródeł:Witriuwiusznietylkowymieniasposoby,jakimiwodęmożnazeŹródeł
doprowadzać,alepodajeszczegółowewskazówki,zaczynającodustalaniapo-
ziomówprzyprzeprowadzaniuwodydoosiedliimiast.DDoprowadzasięwodę
albowformiestrumieniprzezsztuczniezbudowanekanały,albowrurachoło-
wianych,albowrurachglinianych”.Określadalejwarunki,wjakichkażdy
ztychsposobówmabyćprzeprowadzonyipodkreślaprzedewszystkim
wytrwałośćmurów,rezerwuarówizbiorników.Tosamodotyczypozostałych
sposobów,wktórychmazastosowanieinnymateriał,tzn.ruryołowianealbo
gliniane.Uwagitedotycząoczywiściebudowywodociągów.Takiedoprowa-
dzaniewodymożnabyłostosowaćtylkonaterenach,gdziebyłyŹródła.DJeśli
zaśbrakŹródeł,skądbymożnadoprowadzaćwodę,trzebakopaćstudnie.Nie
należyprzytymdziałaćbezrozwagi,leczbystroistarannierozpatrzyćprzyro-
dzoneprawawszystkichzjawisk,którychwieleiróżnegorodzajukryjezie-
mia”.Przestrzegawięcprzedniebezpieczeństwami,jakiegrożąprzykopaniu
studni,gdyżDpowietrzeprzepojonewyziewamidotrzeprzezszczelinywziemi
doprzekopustudziennegoiowiejeludzizajętychkopaniem,naturalnąsiłą
paryhamujeoddechpotrzebnydożycia;ktowięcszybkostamtądnieuciek-
nie,ginie.Ażebytegouniknąć,należyspuścićzapalonąlampkę:jeślisiębędzie
nadalpaliła,możnabezpiecznieschodzićwdół.Jeślizaśsiławyziewuzgasi
lampę,trzebapoprawejipolewejstroniestudniprzekopaćotworypotrzebne
doprzewiewu:wtensposóbwyziewyulotniąsię,podobniejakoddechprzez
dziurkiodnosa.Poprzeprowadzeniutego,skorosięjużdotrzedowody,trze-
bawykonaćocembrowanie,byuniknąćzasypania”(VIII6,13).Cenitakże
Witruwiusz,podobniejakGrecy,wodędeszczową,uważającjązawodęzdro-
wą,niewspominajednakosposobachzbieraniajejigromadzenia.
Witruwiusz,omawiająckorzyści,jakiedajewoda,wyróżniaszeregŹró-
deł,którychwodamaszczególnewłaściwości,amówinietylkooItalii,lecz
równieżoinnychkrajach.Jegozdaniem,każdegorąceŹródłojestlecznicze,
ponieważDwodawskutekprzegrzanianiedobrychskładnikówuzyskujedodat-
niewartościprzyużyciu”.Zdaniemautora,Źródłasiarczanelecządolegliwości
nerwów;Źródłaałunoweleczączłonkidotknięteparaliżem;Źródłasmołowe
dająnapójoczyszczającyorganizmileczącyschorzeniawewnętrzne.Nato-
miastwpobliżukopalńsrebra,złota,miedzi,ołowiuitympodobnychmine-
rałówwystępująbardzoniezdroweŹródła;wodaztychŹródełwywoływaćmia-
łaobrzmieniaizesztywnieniaczłonków.ZdaniemWitruwiusza,doprowadza-
nodowodotryskówwodęzterenów,gdziebyłapokrytapianąiozabarwieniu
purpurowegoszkła:zewzględunajejszkodliwewłaściwościDniemożnapićtej
wody,leczużywasięjejdomyciaiinnychcelów.Pijesięnatomiastwodęze
studzien,unikającwtensposóbszkodliwegodziałania”(VIII3,4nn.).Wymie-
