Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZYRODAICZŁOWIEK
44
czową,czerpiącjąwprostzzagłębieńskalnych.Postępemwbudowiestudzien
byłoichpogłębianie,niektóreprzekraczały30mgłębokości.Studniebyły
ocembrowane,awepocehellenistycznejobudowywanojemuremzciosówka-
miennych.Wodęzestudniczerpanoręcznienaczyniemumocowanymna
sznurze;wokresieklasycznymbyłjużznanyżuraw,awczasachhellenistycz-
nychkorzystanonawetzkołowrotów.Możnawięcstwierdzić,żeznano
wszystkietypystudzien,jakieprzetrwałydonaszychczasów.
Jestrzecząoczywistą,żepracaprzykopaniustudzien,wyrąbywaniu
szybów,korytarzynależaładonajcięższychibardzoniebezpiecznych;pracata
zbliżonabyładopracygórnika,lecztrudniejsza,gdyżrobotnikpracującyprzy
budowiestudnimiałograniczonąprzestrzeń,musiałprzygotowaćsamsobie
drogęwgłąb,wyrąbującwścianachszybunacięcia,któremiałysłużyćmu
jakostopniewdrodzepowrotnejnapowierzchnięziemi.
ZnanoteżwGrecjiwłaściwejinawyspachwodociągi,budowanenaza-
sadzieprzeprowadzaniawodykanałami,przewodamipodziemnymi,alewielkim
osiągnięciemwtejdziedziniebyłydopierowodociągi–akweduktyrzymskie.
WODADLAWSZYSTKICH–LECZNIEKAŻDA
SpośródsiedmiumędrcówTaleszMiletuzapoczątekwszechrzeczyuznałwodę...
Wodasłużynietylkojakonapój,alezaspokajawszystkieinnepotrzeby,tymmilsza,że
bezpłatnedajekorzyści.Dlategoteżci,cosprawująobrzędykapłańskiewedługzwycza-
jówegipskich,jawnieokazują,żeświatpowstałzżywiołuwody.Niosącbowiemdzban
pełenwodydoświątyniidosanktuarium,padająnaziemięiwznoszącręcekuniebu,
dziękująłaskawościboskiejzawynalezieniewody.
Nicniejesttakdożyciapotrzebnejakwoda:jeślibowiemżyweistotypozbawisię
zboża,owoców,mięsa,rybalboktóregokolwiekztychpokarmów,toużywającinnego
pożywieniamogąsięutrzymaćprzyżyciu;bezwodynatomiastżadnaistotaniemoże
powstaćanisięutrzymaćiżadnegopokarmuniedasięprzyrządzić.Dlategowięcze
względunazdrowienależystarannieipilniewyszukiwaćiwybieraćŹródła.
(Witruwiusz,OarchitekturzeVIII1–3;28)
WitruwiuszwdzieleOarchitekturzepoświęcacałąósmąksięgęwodzie.
UwzględniapołożenieŹródeł,rodzajwodywzależnościodterenu,odgleby,
przezjakąwodaprzepływa,podajetakżeróżnesposobyjejwykrywania(nie
uwzględniającmodnegodzisiajróżdżkarstwa).Radzim.in.:wykopaćwziemi
wgłębienie(podajewymiary)iumieścićwnimpodzachódsłońcaczaręzoło-
wiuczybrązulubteżmiskę.Przygotowanenaczyniesmarujesięodwewnątrz
oliwąiustawiadnemdogóry;następnieotwórpokrywasiętrzcinąlubliśćmi
izasypujeziemią.Nazajutrzodsłaniasięnaczynie:jeślibędziewilgotne
ipokrytekroplami,towmiejscutymbędziewoda”(VIIIl,4).Jesttojedenze
sposobówwykrywaniawodypodanyprzezWitruwiusza.Podajetakżeautor
