Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
środkitradycyjne,todziejesiętakjedynienapoziomieużyćiprak-
tykkomunikacyjnych;tymczasemnapoziomieogólnego„wypo-
sażeniakulturowego”równieżśrodki,zdawałobysię,wyłączone
pozostawiajątrwałyosad,ichwpływynawarstwiająsięiprzenikają.
Radykalizmkolejnych„rewolucjikomunikacyjnych”jesttyleżnie-
kwestionowany,cocząstkowy:przekraczaniegranicmożliwości
człowiekaijegowytworównieunieważniabynajmniejdotychcza-
sowychludzkichdoświadczeń,wszystkichpowstałychdotądzaich
sprawądyspozycjiiumiejętności.Homocommunicans,zyskując
coraztodoskonalszeinstrumenty,pozostajewciążzakorzeniony
wswegorodzajugatunkowejpamięcikulturowej;tworzącswoją
przyszłość,nieprzestajebyćwytworemswojejprzeszłości.Czypa-
miętamy,żewkraczajączapośrednictwemekranukomputeraosobis-
tegownieogarnialnycyberkosmossieci,posługujemysięklawiatu-
rą,naktórejwidniejąznakimająceswójpierwowzórwpierwszym
piśmiealfabetycznym,wprowadzonymniemaltrzytysiącleciatemu
przezGreków?
Niechodzijednakoto,żebysprowadzićnowedostaregoizna-
nego:nowoczesneśrodkikomunikacjisąbezwątpieniaźródłem
zmian,któreniedająsięwywieśćzpotencjitkwiącychwśrodkach
dotądużywanych.Rzeczrównieżwtym,żeprzełom,jakiegodoko-
nałopismo,odsłaniaparadygmatmożliwychzmianwprowadzanych
przezwszystkiekolejnemedia.Niedotyczyto,masięrozumieć,
treścitychzmian,zakażdymrazeminnych;gruntownezbadanie
rewolucjipismaijejgłównychkonsekwencjipozwalanatomiast
wyznaczyćzasięgmożliwychskutkówpojawieniasięnowychform
komunikacji,wskazujeobszary,którychmogądosięgnąćteskutki,
podsuwanajskuteczniejszemetodyichtropienia.Beztegozaplecza
świadomośćkolejnychrewolucjikomunikacyjnychpozostajeczęsto
naskórkowa,zatrzymującsięnapoziomiezachowańbezpośrednio
zaprogramowanychprzeznowetechniki.Ztegowłaśniewzględu
głównynurtrefleksjinadmediaminajnowszymi,zkomputeremisie-
ciąnaczele,jeszczedoniedawnaniewieleodbiegałodpoziomu
instrukcjiobsługi−„przyjaznychdlaużytkownika”−programów
komputerowych.Tymczasemmediatezmieniajądalekowięcejniż
sametylkozachowaniaipraktykikomunikacyjne:oddziałująna
naszesposobypercepcjiświata,strukturypoznawczeiformyorga-
nizacjispołeczeństwa.Awięcnateobszary,któreswegoczasu
zostałytakradykalnieprzekształconewłaśnieprzezpismo.
8
