Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IngaB.Kuźma
UniwersytetŁódzki
0000-0003-0195-0270
https://doi.org/10.18778/8331-276-7.03
BIEDNEMIASTOŁÓDŹ
Wprowadzenie
WtekścieomówięproblemwykluczeniaibiedywepocemodernizmuwŁodzirozciągając
tenokresdoroku1939.Ukażę,jakiejwiedzydostarczająotakiejsytuacjiżyciowejźródłamówio-
ne,pochodzącezterenowychbadańetnograficznych,którebazująnapamięcidziejówwłasnych
irodzinrobotniczych,sięgającwspomnianejepoki.RezerwuaremtegotypuświadectwjestAr-
chiwumEtnograficzneim.B.Kopczyńskiej-JaworskiejInstytutuEtnologiiiAntropologiiKul-
turowejUŁ.BadaniakulturyrobotniczejzachowanewArchiwumdotyczyłymiędzyinnymi
stylużyciaicodziennościrodzinrobotniczych,zmianywzorówkulturowychmigrantówzewsi
domiastaorazkształtowaniasięnowejwarstwyspołecznejifenomenumiejskościwjejłódzkiej
odmianie.Ubóstwoczybiedaniebyłytematembezpośredniopodejmowanymiwyodrębnio-
nympodczastamtychbadań(którychrozkwitprzypadałgłównienalata60.i70.XXwieku
orazczęściowopóźniejszedziesięciolecia),pojawiałsięnajwyżejpośrednio,np.wpostaciwspo-
mnieńdoświadczeniakryzysów,załamanianarynkupracy,bezrobociaiinnychtematów.Głów-
neautorkibadańetnograficznychmieszkańcówŁodzi1pisaływprostwjednejzważniejszych
pracprzeglądowychnatematkulturyrobotniczej,żenwykluczonozpolauwagirodzinydłu-
gotrwalebezrobotnychokresukryzysuświatowego(1929–1934)iludziodorywczymzatrud-
nieniuwchodzączzałożenia,żeichkulturaubóstwapowinnabyćpotraktowanaodrębnie”2.
Tematbiedymożnajednakzaliczyćdoswoistejstrukturydługiegotrwaniamitułódzko-
ści.BiedawpisujesiębowiemwobrazŁodzijakonzłegomiasta”3,gdzieupraszczającza
sukcesemLodzermenschówstałwyzyskinędzarobotnikówirobotnic.nDługietrwanie”zain-
teresowańłódzkąbiedą,czybiedąnpołódzku”,marównieżbogatąXX-iXXI-wiecznąhistorię
badańuprawianychprzezlokalneśrodowiskanaukowe(przedewszystkimsocjologiczne).
Łódzkanowoczesność
Łódźwswojejindustrialnejprzeszłościbyłapodporządkowanapracyiprodukcji.Było
tomiastomonokulturowe,nietylkowsensieekonomicznym,lecztakżeztegowzględu,
żestylżyciamieszkańców(choćwywodzącychsięzwielugrupetnicznych,kulturowych
1NajbardziejreprezentatywnąbadaczkątegonurtubyłaBronisławaKopczyńska-Jaworska.
2G.E.Karpińska,B.Kopczyńska-Jaworska,A.Woźniak,Pracowaćżebyżyć,żyćżebypracować,nŁódzkie
StudiaEtnograficzne”1992,t.31,s.6.
3Zob.Z.Bartkiewicz,Złemiasto[1911],Łódź2001.