Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ważbyłdzieckieminteligentnymizdolnym,rodzicezapisaligodonajlepszego
chederuwKutnie93.OjciecuczyłgoczytaćBiblię,coAszpóźniejwspomina:
Bibliabyłapierwsząksiążką,jakąkiedykolwiektrzymałemwręku.Zniejojciec
uczyłmniealfabetu.Tobyłmójpodręcznikimojaksięgachłopięcejradości,moja
gramatykaimojapierwszaczytanka,mójpodręcznikgeografiiihistorii94.
WkrótcezacząłAszczytaćtakżeksiążkioświeceniowepohebrajskuoraz
klasykówniemieckich:Schillera,GoethegoiHeinego.Niemieckiegonauczył
sięzoświeceniowegoprzekładuBibliiMendelssohna95.Gdystałosięjasne,że
młodySzolemzbytgarniesiędowiedzyświeckiejinigdyniezostanierabinem,
zostałwwiekusiedemnastulatwysłanydopobliskiejmiejscowości,gdziezaczął
pracowaćjakonauczycielhebrajskiego.NastępniespędziłdwalataweWłoc-
ławku,próbującróżnychzawodów,międzyinnymitrudniłsiępisaniemlistów.
Szczególnietoostatniezajęciedałomuwglądwwieleproblemów,którepóźniej
ukażewswoichdziełachliterackich96.
Wroku1900AszprzybyłdoWarszawy,bypokazaćswojepierwszepróby
literackiewjęzykuhebrajskimJicchokowiLejbuszowiPerecowi97,jednemu
ztrzechklasykównowożytnejliteraturyjidyszirównocześniemecenasowiwięk-
szościmłodychtwórców.Wspominapotem,żeniktniepublikowałniczego,cze-
gowcześniejniedałPerecowidoprzeczytaniaioceny98.Podwpływemsławnego
kaArona/Irvinga(2.11.1893,Kutno–5.12.1977,StanyZjednoczone)–powyższedanegenealogicz-
neorazpisowniaimionsązaczerpniętezmojejprywatnejkorespondencjizprawnukiemSzolema
Asza,DavidemMazowerem,listzdnia20.04.2006.
93Por.BenSiegel,TheControversialSholemAsch.AnIntroductiontoHisFiction,s.10.
94TheBiblewasthefirstbookthatIeverheldinmyhand.Fromitmyfathertaughtmetheal-
phabet.Itwasmytextbookandmybookofboyishjoy,mygrammarandmystorybook,mygeography
andmyhistorybook.SholemAsch,AWordAboutMyCollectionofJewishBooks,w:LeonNemoy,
CatalogueofHebrewandYiddishManuscriptsandBooksfromtheLibraryofSholemAsch,New
Haven:YaleUniversityLibrary1945,s.VII–XVIII,tus.VII.
95Por.JicchokCharlasz,AszSzolem,w:SzmuelNiger,JankewSzacki(red.),Leksikonfunder
najerjidiszerliteratur,kol.183.ZapisanealfabetemhebrajskimtłumaczenieBibliinajęzykniemiec-
kiMojżeszaMendelssohna(1728–1789)ukazałosiędrukiemwlatach1780–1783ibyłojednym
zważniejszychwydarzeńżydowskiegooświecenia,Haskali,wNiemczech.Przekładtenmiałnacelu
przyczynieniesiędoasymilacjiniemieckichŻydówpoprzezprzybliżenieimpoprawnegojęzyka
niemieckiego,którymiałzastąpićbędącyjeszczestosunkowoszerokowużyciujidyszzachodni.
96Por.MariaB.Dinnen,AschSholem,s.663.
97ץרפּש1ב,,לקחצ,JicchokLejbuszPerec(1852–1915).
98Por.
100.ז,1951ף1ק,א:קראָ,־1,:,רע;,,רשר1דן,,זן1אץרפּש1;,,לקחצ,,ל,ז,,מ1מח:
NachmanMajzil,JicchokLejbuszPerecunzajndorszrajber,NjuJork:Ikuf1951,s.100;
ע:,ט:עגראַ1,א1דִ
,,עש,ל,1;11§ד:אַבראַ§־לאַרט:עצ:סער,,אסאָ:ע1ב,13עקצאַמאָלv,שט,11אָלאַגעס1אַמס1ז
126.ז,1946
ZusmanSegałowicz,Tłomackie13,BuenosAjres:CentralfarbandfunpojliszejidninArgentine1946
(wyd.polskie:ZusmanSegałowicz,Tłomackie13(zunicestwionejprzeszłości):wspomnieniaoŻydow-
skimZwiązkuLiteratówiDziennikarzywPolsce(1919–1939),tłum.MichałFriedman,Wrocław:Wy-
dawnictwoDolnośląskie2001),s.126.
36
