Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁII
Historiawydawniczaoraz
dziejerecepcji„DziennikaWileńskiego”
II.1.„…wzamiarzerozszerzeniapowszechnegooświecenia…”.
„DziennikWileński”zlat1805-1806
Środowiskonaukowenowoutworzonegow1803r.UniwersytetuWileń-
skiego,zdającsobiedoskonalesprawęztego,jakskutecznenarzędzieoddzia-
ływanianaopiniępublicznąstanowiłapodówczasprasa
117,odpoczątkupodej-
mowałolicznepróbywydawaniawłasnegoperiodyku.Jednąztakichinicjatyw
byłopowołaniedoistnieniawroku1805nDziennikaWileńskiego”.Sampomysł
publikowaniaczasopismazrodziłsięjednakpozamuramiuczelni.Otóżnosiłsię
znimJózefMostowski,którystarałsiędoniegoprzekonaćksięciaAdamaKa-
zimierzaCzartoryskiego
118.Przyczymosóbzaangażowanychwpowstanieinte-
resującegonasperiodykubyłoznaczniewięcej,choćliteraturaźródłowaróżnie
określaichliczbęorazcharakterudziałuwcałymprzedsięwzięciu.FeliksBent-
kowskiwswejHistoriiliteraturypolskiej,dokonującprzeglądupismperio-
dycznych,wymieniajakowydawcówJędrzejaŚniadeckiego,ks.Stanisława
BonifacegoJundziłłaiJózefaIgnacegoKossakowskiego.Podkreślajednocze-
śnie,towłaśnieoninnajwięcejdopismategomateriałówdostarczali”
119.Nie
podajenaprzykładwogólenazwiskaGotfrydaErnestaGroddecka,któryanga-
117JędrzejŚniadeckiwprzedmowiedopierwszegonumerunDziennikaWileńskiego”pisał
otymnastępująco:nImjęzykktórybogatszyjestwtegorodzajupisma,tympowszechniejszego
rozszerzeniasięświatłaigustuspodziewaćsięwnimmożna”(J.S.,Przemowa,DzW1805,t.I,
nr1[kwiecień]s.2).
118AdamKazimierzCzartoryskiudzielał,jakwiadomo,swojemusynowi-ks.AdamowiJe-
rzemuCzartoryskiemu,powołanemunastanowiskakuratorawileńskiegookręgunaukowego,
wieluradipodpowiedziwkwestiisprawnegofunkcjonowaniauniwersytetu.WedługDaniela
Beauvoisnistniejewyraźnyzwiązekprzyczynowymiędzylicznymiinicjatywamikuratoraapo-
mysłamijegoojca[ś];utworzenieseminariumfilologicznego,rozbudowabiblioteki,gazeta
uniwersytecka,ściąganieprofesorówzagranicznych-otoniektórezpomysłówpochodzących
ztegoźródła”(D.Beauvois,Wilno-polskastolicakulturalnazaborurosyjskiego…,s.45).
119F.Bentkowski,Historialiteraturypolskiej,t.1,Warszawa-Wilno1814,s.132.
41