Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ekonomialiteratury
31
JochenHörischwielokrotnienarzekałnaodrzucenieproblematyki
ekonomicznejprzezliteraturoznawstwo(pisałgłównieogermanisty-
ce,aleswojerozpoznanierozciągałtakżenainnefilologie),nastawione
nasprawyducha,stojącewopozycjidopieniądza.Choćjeszczenie-
dawnotrudnobyłozaprzeczyćtemutwierdzeniu,gdyżproblematyka
ekonomiczna(pozatradycjąmarksistowską)zajmowaławbadaniach
literackichpozycjęmarginalną,tosamtenmarginesstanowiłpole
dośćskomplikowane,niejednorodne,trudnedouspójnieniawpro-
stejnarracji.Popularnośćekonomiiliteraturywmiędzynarodowym
literaturoznawstwieostatnichlatdomagasiępogłębionejanalizyoraz
systematyzacjitychbadań.Próbyzbudowaniatakichsystematycznych
opowieścipodejmująnajczęściejredaktorzytomówzbiorowych,cza-
semautorzymonografiistarającysięuporządkowaćtradycjębadaw-
czą.Chybanajciekawsząpropozycjęmerytorycznegouporządkowania
różnychperspektywekonomiiliteraturypodajeIudithaBalint7,wy-
różniającpięćpodejśćdoekonomiiliteratury:
1.Badanieliterackichprzedstawieńekonomiiwtekstachliterackich,
naprzykładhistoryczneprzedstawieniekonkretnychtematów,
takichjakpieniądz,praca,giełda,spekulacja.Balintwspomina
wtympunkcieoprojekcieopisuspecyficznejflwiedzyliteratury”8
okategoriachekonomicznych.
2.Badaniemetaforekonomicznych.Językekonomii,samkorzystający
zpodstawowychsposobówmetaforyzacji9,funkcjonujeczęstojako
podstawabudowaniametaforwinnychdyskursach,którepróbują
wykorzystaćalbonaśladowaćkodyekonomicznedomówienia
oswoichtematach;oznaczatoekonomizacjęnaprzykładpodmio-
tu,miłości,sztukiitd.obserwacjaekspansjikodówekonomicznych
jestbardzoistotna,gdyżpozwalarozpoznaćwpływekonomiina
psychikęnowoczesnychpodmiotów,którezaczynająpostrzegać
siebiejakomaszynymającewykonywaćkonkretne,mierzalneza-
dania.
3.Badanieobecnościteoriiekonomicznychwtekstachliterackich.
SzczególniewXIXwiekuwielupisarzywykazywałodobrąznajo-
mośćteoriiekonomicznych:FryderykSkarbeksambyłekonomistą,
Goethetworzyłpismaekonomiczne,wielutwórcówzawodowo
wykonywałopracezwiązanezwykształceniemekonomicznym.
7
I.BalinT:EinleitungI.WasistliterarischeÖkonomik?WesensbestimmungundEn‑
twicklungeinerMethode.In:LiterarischeÖkonomik….
8
Zob.J.Hörisch:DasWissenderLiteratur.Paderborn–München2007.
9
Zob.o.Jäkel:Metaforywabstrakcyjnychdomenachdyskursu.Kognitywno‑
‑lingwistycznaanalizametaforycznychmodeliaktywnościumysłowej,gospodarkiinauki.
Przeł.M.Banaś,B.Drąg.Kraków2003.
