Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
CzęśćI.Legitymizacjawładzyisystemupolitycznego–aspektyteoretyczne
jużwspomnianowniniejszymtekście–tegozjawiskaijegopotencjalnych
skutkówredukowaćdokwestiistabilnościsystemu.Trwanieistabilność
systemumożebyć,ijakpokazałydoświadczeniahistoryczne,byłyosiągane
wsytuacjibrakulegitymizacji,czy–poprawniejmówiąc–wtrakcieproce-
sówodchodzeniaoduznaniasystemuzaprawowitylubnieudanychprób
wdrażaniaprocesulegitymizacjisystemuiwładzy.Realneprocesyizjawiska
pokazały,żestabilna(pewniedoczasu)możebyćwładzanielegitymizowana.
Gamaalternatywnychźródełosiągnięcialubochronysytuacjistabilizacji
izachowaniastanu(czasemkostycznegoispetryfikowanego)trwałościjest
długa.Istotnymiskutecznymsposobemsprzyjaniastabilizacjijestspraw-
nośćgospodarczasystemu.Niektórzyautorzyuważajątowręczzasubsty-
tutlegitymizacjisystemu(Tarkowski,1988,s.257).Takiczynnikstabiliza-
cjiwładzyisystemupolitycznegomożewystępowaćnietylkowsystemach
autorytarnych.Efektywnośćgospodarczasystemumacoprawdacharakter
głównieinstrumentalny(Lipset,1998,s.77),alemożeskutecznieoddzia-
ływaćnainneelementysystemupolitycznego.Wsystemachautorytarnych
źródłemosiągnięciasytuacji,wktórejwładzaniejestzagrożonaidążydo
uznaniazaprawowitąsądziałaniasystemowepokazującehistoryczneracje,
któreległyupodstawsystemu(Lamentowicz,1988,s.83inast.),kulturowe
aspektyuznawaniawładzy(celeogólnospołeczne,poparciedlauniwersal-
nychwartościustrojowych,obietniceHlepszejprzyszłości”),czysenszbio-
rowy(Marody,1988,s.269)działaniadladobrawspólnego,niezależnie
odtypusystemupolitycznegoiformypaństwa.Niewątpliwiemożliwajest
stabilizacjabezuznaniawładzyzaprawowitą.Wielereżimówautorytar-
nychpróbowało–zlepszymlubgorszymskutkiem–podporządkowaćsobie
isterowaćspołecznościąpaństwowąnajpierwpoprzezdziałaniamobiliza-
cyjne.Następnieproponowanebyłydziałaniarelegitymizacyjne,polegające
międzyinnyminazachęcaniuobywatelidoszerszejfrekwencjiwwyborach.
Istotazjawiskabyłaoparta–jużwtedy–naprzekonaniu,żeistotnejestnie
tylepochodzeniawładzy,aniprzekonanieojejprawowitości,ileskutecz-
nośćwrządzeniuizaspokajaniepodstawowychpotrzebnaturymaterialnej
isocjalnejo
Legitymizacjisystemuiwładzyniemożnatakżewsposóbdosłownyibez-
pośredniutożsamiaćzkategoriąakceptacji,choćnierzadkoprzyomawianiu
wymiarówprawowitościwładzytookreśleniejestużywane.Pojęcietomoże
byćstosowaneprzyopisiepewnychpoziomów,czypłaszczyznlegitymizacji,
aleniemożebyćuznanezasynonimtegoprocesu.Legitymizacjabowiemto
procesuznaniasystemuiwładzyzaprawowity,anieprostaakceptacjatego,
cosięwżyciupolitycznymdzieje.
