Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dlapewnychcelwanalizyjestrzecząużytecznąmwićjednaknie
osystemachdziałań,leczraczejokorelatachkulturylubjejucieleśnionych
elementach,jaktookreślaKarlPopper.Takieucieleśnioneelementy
kulturynarodowejtozabytkiarchitektury,zbiorydziełliterackich
inaukowychorazinnetekstywnarodowymjęzyku,malarstwoirzeźba,
taśmyfilmoweikasety,partyturyutworwmuzycznychiichrejestracje.
Przykładytedobitniewskazują,żenajistotniejszedlakulturysąniesame
korelaty-przedmioty,choćmogąbyćniezbędne,aleichtworzenie,
odtwarzanieiodbir,awięczawszeformadziałaniaipostawzwrconych
nateprzedmioty-korelaty.
Trudnojednakobejśćsięprzycharakterystycekulturnarodowych
bezichprzedstawieniawichanalityczniewyodrębnionejprzedmiotowej
formie,bowiemwspołeczeństwachrozwiniętychgłwnietaformastanowi
podstawętrwania.Dlazachowaniawczasiebogategouniwersumkultury
tapostaćdługiegotrwaniajestniezbędna,aleniejestwystarczająca,
ponieważelementzachowanywswympierwotnymkształcie,alenigdy
nieodnawianywodtworzeniuiaktualnymodbiorzestałbysięmartwy
ipraktyczniezniknąłbyzaktualnejkultury.Akceptacjatychpodstawowych
twierdzeńreprezentowanejtusocjologiikultury(Kłoskowska,1983)jest
potrzebnadladalszejanalizykulturnarodowych.Razjeszczepodkreślić
zarazemtrzeba,żereprezentowanatukoncepcjazagadnieńnarodo-
wościmacharakterkulturalistyczny.Polegaonanarozumieniugrupy
etnicznejinarodujakozbiorowościocharakterzewsplnotokreślonych
przezwzględnątożsamośćiwzględnąodrębnośćswoichkulturowych
właściwości.
Powstawanieifunkcjonowaniekulturnarodowychrealizujesięprzez
działaniemechanizmwczęściowonakładającychsięnasiebieitylko
analitycznierozrżnialnych,aleczęściowohistorycznieodrębnychimoż-
liwychdoempirycznegorozgraniczenia.Temechanizmyto:(1)tworzenie
systemwsymbolicznychwynikającezgatunkowychzdolnościczłowieka,
(2)wyodrębnianiesięukładutychsystemwjakowłaściwychgrupie
odgraniczającejsięwtensposbodinnych,obcychgrup,(3)rozszerzanie
zakresuwsplnychelementwwobrębieszerszejzbiorowościspołecznej,
np.wgranicachplemienialubpaństwa,(4)rozszerzaniewsplności
kulturyponadgranicamipaństwinarodw.Tenostatnimechanizmmoże
byćnazwanyprocesemuniwersalizacji.Poprzedzagozwykleczęściowe
przejmowaniewzorwdziałaniaiwartościrealizowanepomiędzykul-
turamisąsiednichzbiorowościlubzbiorowościwinnymsensiebliskich.
36