Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sąoneelementamipomyślanejlubrealnejkulturypojmowanejjako
wyobrażonapotencjalnacałośćuniwersalnaalbojakorealnasumawszyst-
kichcząstkowychetnicznychinarodowychsystemwdanegorodzaju:
wszelkichreligii,wszelkichjęzykw,zbiorwobyczajw,systemw
sztuk,jakiekiedykolwiekigdziekolwiekrealizowanowdziejachcałej
ludzkości.
Kolumnytychuniwersalnychsystemwkulturyprzecinająlinie
wyodrębniająceposzczeglnekulturynarodowe.Dookreśleniatych
całościużytoterminu„syntagma”.Nawiązujeondokoncepcjistruk-
turalistwfrancuskich,azwłaszczaRolandaBarthesa,ktryjęzykoznaw-
czeokreślenieosiparadygmatycznejisyntagmatycznejrozciąganainne
sferykultury,naprzykładdziedzinęstrojuikomponowaniaposiłkw
(Barthes,1964).Wkulturowejsyntagmie,jakwjęzykowejwypowiedzi,
regułysyntaktycznewyznaczajązwiązkipomiędzyposzczeglnymi
elementami.Syntagmakulturynarodowejtymsięjednakrżniod
związkurozpatrywanegoprzezBarthesa,żejejelementysączerpane
zrżnychsystemw.Występujetutylkopewnaanalogiazpojęciem
językoznawczym,acałastrukturalistycznakoncepcjajesttakżetrak-
towanatylkojakoużytecznametafora.Należybowiemzgodzićsięwtym
punkciezestanowiskiemM.Archer,ktrakrytykujestosowaneprzez
strukturalistwpraktykiprzenoszeniakoncepcjilingwistycznychdo
analizyinnychdziedzinkultury.Protestowałprzeciwtemuzresztąsam
ChomskykomentującteorieLévi-Straussa.
Metaforyczniewięctylkotraktowanepojęciesyntagmymauzmys-
łowićzwiązkizachodzącepomiędzyposzczeglnymisystemamikultury
tejsamejzbiorowościnarodowej.Spośrdwieluinnychwsplnotkulturo-
wych,takichjakgrupycelowe,kategoriezawodowe,anawetklasy
społeczne,zbiorowościnarodoweietnicznewyrżniająsięwielością
izłożonościąelementwswoichkultur.Samtenfaktuzasadniapotrzebę
poszukiwaniawewnętrznegozwiązkułączącejjekultury.Wzastosowanym
tuujęciuniezmierzasięprzytymdoodnajdywaniagłębokichfunkcjonal-
nychlubstrukturalnychzasadtakiegozwiązku.Chodziosprawędaleko
prostsząibardziejbanalną,ostwierdzenie,żepomiędzyjęzykiem
aliteraturą,religiąaobyczajem,humanistykąaliteraturąitradycją
danegonaroduistniejąnierozerwalnepowiązania.Wewnętrzniesprzeczne
byłobypojęcienarodu,ktrywobcymjęzyku(innymniżjęzykdomowy)
przekazujetreściliterackieodnoszącesięwyłączniedoinnejgrupy
itradycji,kierujesięjeszczeinnyminormamiobyczaju,bezzwiązkuztą
38