Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
ZbyszkoMelosik
uniwersytetjestzwiązanywsposóbnieuniknionyzpolitycznymiiekonomiczny-
minośnikamikapitalizmu,którekwestionująedukacyjneiakademickiewartości
ipodporządkowująjeformomipriorytetom-zorientowanejnarynek-produk-
cji”(Winter,1995:129).DlaR.Winteranieulegawątpliwości,żeedukacjawyższa
podlegawspółcześnieintensywnejibezwzględnejnindustrializacji”
,która-jakto
ujmuje-niejestbynajmniejkonsekwencjądążeniadonarzucaniajakichkolwiek
ndogmatówpolitycznych”
.Stanowiona(poprostu)wyraznlogikikapitalizmu”
.
Przywoływanyteoretykwyprowadzaowąlogikęzhistoriinieuchronnychzmian
wprocesieprodukcjiipracynaprzestrzeniwieków.Nawstępieprzywołujedaw-
nychrzemieślników,którzynposiadaliunikatowąwiedzę”
,atakżenznalimetody
iprocedurywytwarzania”(niekiedybyłyonenawetichtajemnicą).Industrializa-
cjaspowodowałanarzucenieścisłejkontrolinadprodukcją,atopoprzezkolejne
podziałyprocesupracylwytwarzanianacorazprostszeetapy(przyczymżaden
pracowniknieposiadałjużmożliwościobjęciancałegoprocesu”).Wszelkiedecy-
zjenatematprodukcjibyłypodejmowaneodgórnie(przezwyspecjalizowanych
menedżerów),jejcelemniebyłojużprzytymzaspokajanieludzkichpotrzeb,lecz
przynoszeniezysku.ZdaniemR.Wintera,podobnemuprocesowipodlegaobecnie
edukacjawyższa,cowykazujenaprzykładzieWielkiejBrytanii,gdzierządnarzu-
cauniwersytetomideęwykształceniaopartegonakompetencjachdefiniowanych
przezkomisjezłożonegłówniezprzedstawicieliwielkichfirmibiznesu.Jedno-
cześnie,wieleważnychinicjatywwzakresieedukacjiwyższejwtymkrajuniema
swojegoźródła-jaknależałobyoczekiwać-wMinisterstwieEdukacji,leczwMi-
nisterstwiePracy,co-jakujmujetoR.Winter-noczywiściemożesłużyćjakopo-
twierdzenienajgorszychpodejrzeńakademików,żejedynymitooficjalnymcelem
edukacjijestprzygotowaniesiłyroboczej”
.Politycybrytyjscyzresztąnieukrywa-
ją,żecelemedukacjiwyższejjestnprzyczynianiesiędowzrostuekonomicznego
poprzezpromowaniekonkurencyjnego,wydajnegoielastycznegorynkupracy”
(Winter,1995:130).
Podobnasytuacjawystępujewedukacjiamerykańskiej.Stałasięona-jakuj-
mujetoArthurLevine-wostatnichdekadachnszybkorozwijającymsięprzemy-
słem”
,któryrządpragnienregulować”inkontrolować”
,któremustawiatrudnepy-
tanianatematnkosztów”inefektywności”(izarzucasięnniskąproduktywność”).
Rządnpróbujepodejmowaćdecyzje,którekiedyśbyływyłącznąprerogatywą
władzuczelni”
.Wywierateżogromnąpresjęnazwiększenieliczbyabsolwentów
(copostrzeganejestjakosynonimpostępu)orazwsferzenauczania,gdziewystę-
pujeprzejściez-typowejdlaprzeszłości-orientacjinanproces”naorientacjęna
nrezultaty”(Levine,1997:38).
Wkonsekwencjinauczycielakademickiprzestajebyćnmistrzem”czynmędr-
cem”
,zostajezredukowanydontutora”czywręczprostegonprzekaźnika”(pasa
transmisyjnego)pożądanejwiedzyikompetencji.Wtakiejsytuacjiprofesortraci
