Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
AgnieszkaDoda-Wyszyńska
Paradygmatwspółczesnejmedycynyprzeceniaczynnikichorobotwór-
czepochodzącezzewnątrzorganizmu(zwłaszczawirusyibakterie).Mało
uwagipoświęcamytzw.odpornościswoistej,czylitejktórąnabywamy(lub
nie)wtrakciechoroby.Zadaniemukładuimmunologicznegojestusuwanie
patogenówirównieżzmienionychwłasnychkomórekorganizmu.Układod-
pornościowyodpowiadazarozpoznawaniewłasnychantygenóworazod-
różnianieichodobcych.Gdyprocestenulegazachwianiuczęstowystępują
chorobyautoimmunologiczne.CovidwywołanywirusemSarsCov2może
powodowaćśmierćprzeznadmiernąodpowiedźukładuimmunologicznego
zmęczonegonaprzykładnadmiarempatogenów,równieżtychpochodzą-
cychzeszczepionki.
Wmomencienarodzinczłowiekdysponujejużodpornościąwrodzoną
(nieswoistą),którakształtujesięwżyciupłodowym.Przezcałedalszeżycie,
organizmludzkiwytwarzaodpornośćswoistą,czyliinaczejnabytą.Wy-
kształcasięonawkontakciekomórekukładuodpornościowegozdanym
antygenemiwprocesiezwalczaniago.Odpornośćtosystemniezwykle
rozległyiskomplikowany.Broniącsięnaprzykładprzedinwazjąniepo-
żądanychpatogenów,organizmludzkistawiabarieryochronnenakilku
poziomach,wobrębienarządówtakichjakdocenionewostatnichlatach
jelita,skóra,błonyśluzoweitd.Odpornośćswoista(nabyta)wskazujena
możliwośćuczeniasięautopoietycznegosystemuimmunologicznego.
Wprocesiezakażeniawytwarzamypamięćimmunologiczną,dziękiczemu
przykolejnymkontakciezdanymantygenemodpowiedźorganizmujest
szybszaibardziejprecyzyjna.Wszczepioncepodawanesąosłabionelub
inaktywowanedrobnoustrojeluboczyszczonewyizolowaneantygeny,co
marównieżnaceluwywołanieodpowiedziimmunologicznej,alepytaniem
jestczytakiebezpośredniezaaplikowaniepatogenudoorganizmupomija-
jącebarieryskóry,śluzówkiitd.tworzypodobnemożliwościkształtowania
pamięciautoimmunologicznej,coprzechorowaniechoroby?Zdrowyorga-
nizmtonieten,któryniechoruje,aleten,któryzchorobywychodzizwy-
cięsko,silniejszyniżprzedzachorowaniem,zflwyedukowanymchorobą”
systememautoimmunologicznym.
Wbrewtwierdzeniuoneutralnym,czylinaukowymcharakterzepojęć
chorobyizdrowia,obserwujemycorazwiększyudziałwrozumieniutychże
stanówczynnikówspołeczno-kulturowych,wtymaksjologicznychiideolo-
gicznych,którekształtująinnezwiązanezezdrowiempojęcia,takiejaknor-
ma,funkcjonowanieorganizmu,adaptacja,czydobrostan23.
23J.Domaradzki,Odefnicjachzdrowiaichoroby,flFoliaMedicaLodziensia“(2013)nr40/1,
s.7.
AdamMickiewiczUniversityPress©2022
