Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
jówbyłajedynąkulturą,aprzezwiekiutrzymywałasięjakodziałkultury
tworzonejprzezchłopówniedlamecenasówczynaanonimowyrynek,
aledlazaspokojeniawłasnychpotrzeb”8.Należyzwrócićuwagęnamoż-
liwośćwzajemnegooddziaływaniaiprzenikaniasięowychsystemów,co
wskazywałoby,żekażdyznichwróżnymzakresieprzenikałdokultury
ludowej.Takierozumienieipojmowaniekulturyludowejjestaktualne
takżedziś,uważasięjąbowiemnzajedenznurtówtradycjinarodowej,
kulturywspółczesnej…”9.Dlakontekstukulturowo-historycznegoPo-
morzaZachodniegozanajtrafniejszemożnauznaćrozumieniekultury
ludowejzdefiniowaneprzezJanaBystronia,któryprzyjął,żenkultura
ludowajakocałośćjestwytworzonymprzezzbiegwypadkówzespołem
treści,któresameprzezsięniemusząbyćludowe”10.Kulturaludowana
PomorzuZachodnimjestzatemwypadkowąwspomnianychwyżejsy-
stemówiprocesów,niejestjednoznacznaztradycyjnąkulturąchłopską
wrozumieniuetnografii,leczmacharakterumowny,określającykulturę
współczesnąwsiimałychmiastobejmującązachowaniaspontaniczneich
mieszkańcóworazdziałalnośćinstytucjonalnąwsferzekultury.Podobnie
jakkulturaelitarna,którajestwytworemokreślonych,indywidualnych
twórców,kulturaludowanaPomorzuZachodnim,główniewspółczesna,
maswoichautorów,zaśwodróżnieniuodelitarnejwykazujezróżnicowa-
nieregionalne.
Dopełnieniempojęciankulturaludowa”jestnkulturatradycyjna”
oznaczającazespółelementówkulturowychukształtowanychwobrębie
niższychwarstwspołeczeństwnarodowychokreślanychjakolud.Wyka-
zywałoononastępującecechy:nizolacjonizm,tradycjonalizmpowiązany
zustnymprzekazemtradycji,rytualizm,sensualizmoraztradycyjnąreli-
gijność”
11.
Częściąkulturytradycyjnejjesttradycja,JerzySzackiwyróżniłtrzy
zasadniczepodejściawrozumieniutegoterminunagruncieteoretycznym
ionenajbardziejodpowiadająpotrzebomniniejszejpracy:nJakocharak-
terystycznyprocestransmisjimiędzypokoleniowej;jakocałośćspuścizny
kulturowej;jakowyselekcjonowanazcałejspuściznykulturowejczęść
8
J.Szczepański,Kultura,twórczość…,s.9.
9
Słowniketnologiczny.Terminyogólne,red.Z.Staszczak,Warszawa-Poznań1987,
s.197.
10
Aktualizacjeencyklopedyczne…,s.171.
11
Zob.Słowniketnologiczny…,s.195;L.Stomma,Antropologiakulturywsipolskiej
XIXw.,Warszawa1986,s.65-90.
