Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
17
abstrakcyjnaforma,surowa,ciemnatonacjabarwna,powaga,milczenie,które
ewokują,wreszcieżmudnyprocesichpowstawaniauwznioślająisakralizują
ofiaryHolocaustu.ŚwiadectwoZagładydaneprzezobrazpozorniepozbawio-
nyodniesieńformalnychjawisiętujakodążeniedowyrażeniaprzeżyć,niebę-
dącychichbezpośrednimidoświadczeniami.Poznanietragediieuropejskich
Żydów,którzyczulisięczęściąwspólnotycierpieniaiżałoby,spowodowało
skupieniesięwichsztucenatym,cowpołowieXXwieku,wintelektualnej
AmerycePółnocnej,rozumianejestjakotradycjajudaizmu22.
RozdziałtrzecipoświęconyjesttwórczościTadeuszaKantora,jednego
znajważniejszychpolskichartystówXXwieku.Urodziłsię6kwietnia1915roku
wWielopoluSkrzyńskim,dziesięćlatponarodzinachNewmanaidwanaście
ponarodzinachMarkaRothko.Zmarł8grudnia1990rokuwKrakowie.Przed-
miotemprezentowanegowtymopracowaniuaspektutwórczościKantorajest
znaczeniepamięciwjegożyciuisztuce,wramachutworzonegoprzezartystę
w1955rokuTeatruCricot2,anastępnieTeatruŚmierci,głównegodziełaKan-
tora.ArtystaspektaklemUmarłaklasaz1975roku,późniejWielopole,Wielo-
pole(1980),Niechsczeznąartyści(1985)-Dtryptykrodzinny”-orazNigdytu
22Podstawoweopracowania,wktórychzawartesąporuszanewrozdzialekwe-
stie:J.Baal-Teshuva,op.cit.;sporządzonaprzezJamesaE.B.BreslinabiografiaMarka
Rothko,J.E.B.Breslin,MarkRothko.ABiography,ChicagoUniversityPress,Chicago
1989;A.C.Chave,MarkRothko.SubjectsinAbstraction,YaleUniversityPress,New
Haven1989;M.Rothko,WritingsonArt,ed.M.López-Remiro,YaleUniversityPress,
NewHaven-London2006.WażnymźródłembyłytekstyznanychbadaczysztukiRo-
thkizamieszczonewkatalogujedynejwystawytegoartystywPolsce,któramiałamiej-
scewMuzeumNarodowymwWarszawiew2013roku:N.L.Kleeblatt,TragediauMa-
cy’ego.Rothkoimit,przekł.M.Lavergne;Ch.Rothko,MarkRothkoimuzyka,przekł.
M.Lavergne;M.Bartelik,Nazewnątrzwidzenia.LekcjeMarkaRothki,[w:]MarkRo-
thko.ObrazyzNationalGalleryofArtwWaszyngtonie,kat.wyst.,red.M.Bartelik,Mu-
zeumNarodowewWarszawie,Warszawa2013.Fragmentydotycząceseriiobrazów
BarnettaNewmanaTheStationsoftheCross:LemaSabachthani,powstałychwlatach
1970-1974,opracowanezostałynapodstawiearchiwalnychkatalogówwystawarty-
styorazzapisówwypowiedzimalarzaznajdującychsięwbiblioteceNationalGallery
ofArtwWaszyngtonie.Istotnymźródłembyłytakżezasobyinternetowe.Np.wypo-
wiedźNewmanaTheNewSenseofFatez1945rokupoczątkowoniebyłapublikowana,
dopierow1951rokuThomasB.Hess,krytyksztukiiredaktorDArtNews”
,zacyto-
wałjejfragmentwewstępiedokataloguwystawyBarnettaNewmanawTateGallery
wLondyniew1972roku.Nieocenionymźródłem,pomocnymwinterpretacjiserii
obrazówCzternaścieStacjiDrogiKrzyżowej,obecnieznajdującejsięwzbiorachNatio-
nalGallerywWaszyngtonie,jestkatalogpierwszejekspozycjiStacjiwNowymJorku,
którejkuratorembyłLawrenceAlloway(L.Alloway,StationsoftheCrossandtheSub-
jectsoftheArtist,[w:]BarnettNewman.TheStationsoftheCross.LemaSabachthani,kat.
wyst.,TheSolomonR.GuggenheimMuseum,NewYork1966).
