Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
w1877rokuKotarbińskizrezygnowałzestałejdziałalnościrecenzenckiej(miał
wówczas28lat),debiutującnascenieTeatruLetniegojakoZbigniewwMazepie
JuliuszaSłowackiego,byłwpełniukształtowanympublicystąteatralnym,zjed-
nejstronyrecenzentemwpisującymsięwdyskusjedotyczącezadańipostula-
tówrealistycznejkrytykipozytywistycznej,zdrugiejpasjonatemwspółczesne-
gomuteatru,człowiekiemświadomymzarównojegopowinności,jakizadań
wynikającychzwykonywanejdziałalnościkrytycznej.
Tendencjeistotnedlakrytykipozytywistycznejstająsięwidocznetakże
wdorobkupierwszegodziesięcioleciadziałalnościpublicystycznejJózefaKo-
tarbińskiego
77
.Kryzyswynikającyzkonsekwencjiepokigwiazdnascenach
WTR,rosnąceznaczeniereżyseraisamejreżyseriiwprocesiepowstawania
przedstawienia,świadomebudowaniepolitykirepertuarowejczykształtowa-
niezadańkrytykiteatralnejtonajważniejszepostulatyakcentowanerównież
przezKotarbińskiegonałamach„PrzegląduTygodniowego”
78
.Ponadto,
związekwarszawskiegopublicystyzkrytykąepokiujawniasiętakżewpo-
wielanymprzezniegomodelurecenzjipunktemwyjściapozostajedominu-
jącatendencjasztuki,poomówieniuktórejnastępujejejstreszczenie,ana-
stępniepodsumowaniewadizaletkompozycyjnychutworu,omówienieról
aktorskichorazwybranychzagadnień„wystawy”scenicznej.Zczasemjed-
1111111
orazmonografieA.TytkowskiejiT.Sobieraja.Por.Z.Szweykowski,Krytykateatralna
wdobiepozytywizmuwobecaktoraireżysera,„PamiętnikTeatralny”1953,z.1,s.133-160;
PolskakrytykateatralnawXIXwieku…;A.Tytkowska,Wkręgupiękna,prawdyipolityki.Kra-
kowskakrytykateatralnawlatach1865-1885,Katowice2000orazT.Sobieraj,Polskakrytyka
imyślteatralna
77
PrzemianępoglądówKotarbińskiegowokresieMłodejPolski,wtymstopnioweprze-
zwyciężanieniektórychwyznacznikówpozytywistyczno-utylitarnejteoriiteatru,skła-
nianiesiękurealizmowipsychologicznemuwsztuceaktorskiejorazotwartośćnadrama-
turgięmodernistyczną,poddałcharakterystyceT.Sobieraj.Por.tenże,Polskakrytykaimyśl
teatralna…,s.82-91.
78
Namarginesierozważańwartozauważyć,żewtymsamymczasie,wlatach1871-1877,
Kotarbińskiwspółpracowałregularniezkonserwatywną„GazetąWarszawską”(zapro-
szonydowspółpracyprzezJ.Keniga),publikowałw„Niwie”(1872-1874),„Kłosach”
(1874-1890),awlatach1874-1876prowadziłstałyfelietonw„KurierzeCodziennym”,
późniejwspółpracowałz„Kurierem”(do1897roku).ProblematykępublicystykiKotar-
bińskiegow„GazecieWarszawskiej”omówiłM.Piekut,dochodzącdowniosku:„Gdyby
felietonyKotarbińskiego,publikowanew«GazecieWarszawskiej»,czytać«bezuprze-
dzeń»,toznaczybezznajomościnazwiskaautora,trudnobysięwnichdopatrzećjakich-
kolwiekpropozytywistycznychsympatii.Żadnąmiarąnieodstająoneodogólnegotonu
publicystykinajważniejszegowowymczasieprasowegoorganuwarszawskichkonser-
watystów”.Por.M.Piekut,TematyteatralnewfelietonachJózefaKotarbińskiego(„GazetaWar-
szawska”1871-1877),[w:]Świętochowskiirówieśnicy…,s.290.
31