Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Whistoriifilozofiiukrytajestpewnapułapka.Studentalbo
ciekawyczytelniksięgającpodziełahistoryczno-filozoficzne,
znajdujewnichgotoweporządki.Wedletychporządków
wielcymyślicieleprzeszłościnastępująposobiezgodnie
zlogikąmyśli(filozofpóźniejszyrozwijawcześniejszeidee),
aichdziełaukładająsięwczytelnehierarchie(filozof
późniejszyjestważniejszyodwcześniejszego–natym
polegapostępwmyśleniu).
WedletychporządkówArystotelesbyłtylkopogańskim
preludiumdometafizykiśw.TomaszazAkwinu;Kant,Fichte
iSchellingprzygrywkądoHegla;afilozofowielewicyheglowskiejmałpami,
zktórychwyewoluowałczłowiek:KarolMarks.
Teporządki,powtarzamjednak,sąpułapką.Służąartykulacjimyśli,które
zostałyjużsformułowane.Filozofia–chcącpowiedziećcośnowego–sięga
poistniejącejęzyki,wybierającznichto,cojestjejakuratpotrzebne,aresztę
odsuwającipomijając.Stądprzygnębiającewrażeniemartwotyipustki,które
ogarniastudentównalekcjachhistoriifilozofii.Wszystko,wydajesię,zostałojuż
powiedziane.Niemanicdododania.
Historiafilozofii,chcącuniknąćtejpułapki,musizdobyćsięnaparadoksalny
gestniewiarywobectradycji,którąpielęgnuje,iodwołaćsiędoteraźniejszości,
która–znaturyrzeczy–niejestjejprzedmiotem.Teraźniejszośćrzucabowiem
noweświatłonatradycję,wydobywajączjejmrokówkształty,którychnie
zauważaliśmy.
Pójdźmyzatymgestem.Możnazaryzykowaćprzypuszczenie,żedlanas–dla
naszejteraźniejszości–LudwikFeuerbachjestmyślicielemważniejszymniż
KarolMarks.Tenostatnibyłfilozofemnędzyiwalkiklas.Mynatomiastżyjemy
wspołeczeństwiewzględnegodobrobytu,wktórym–choćoczywiścieistnieje
bieda–najważniejszymproblempolitycznymjestreligia.Tuważnauwaga:
religianiemusibyćproblemempolitycznym,możebyćnaprzykład
zagadnieniemnaukowym.Byłyepoki,wktórychuważano,żemożliwejest
racjonalnepoznanieAbsolutu.Wnaszychczasachnajwięcejdopowiedzenia
oreligiimająjednakpublicyściidziennikarze.Zajęlionimiejsceteologów.
Religiastającsiękwestiąpolityczną,nieuchronniezmieniaswójsens.Iżeby
zrozumiećtęzmianę,trzebasięgnąćpomyślicieli„lewicyheglowskiej”
iprzeczytaćichnanowo.
