Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zrealizowanasamowiedzajestowąsztuczką,żeJazjednejstrony
podwajasięjakwzwierciadle,aostateczniepotym,jaksamowiedza
przeztysiącelatswojezwierciadlaneodbicieuważałazaBoga,
odkrywa,żeowymobrazemwzwierciadlejestonasama.Gniew
ikarzącasprawiedliwośćBogatozgodnieztymnicinnegoniżto,
żesamoJazaciskapięśćiwzwierciadlegrozisamemusobie;zkolei
łaskailitośćBogatonicinnegoniżto,żeJapodajerękęswojemu
zwierciadlanemuodbiciu.Religiauważaówzwierciadlanyobraz
zaBoga,filozofiaznosiiluzjęipokazujeczłowiekowi,żezalustrem
niktniestoi,żejesttowięcodblaskJa,zktórymonodotąd
negocjowało,któremuskładałoofiary,doktóregokierowało
modlitwyihołdy.
Czyjestwiększeistraszniejszeszyderstwoniżtoigranie
zeświętymireligijnymsłowem„pojednanie”?Czyupadek,
zanegowanieiunicestwieniereligiijestpojednaniemduchaznią?
Tylkoszatanmógłbywtakisposóbsięzniąpojednać.Hegeljesttak
szczery,żeprzyznaje,iżwprowadzeniemyśleniadoreligiijestjej
„upadkiem”[56],chociażlubiprzypisywaćoświeceniuirefleksji
zasługęobaleniareligii.Samjednakmówi,żesamorozsądkowe
oświeceniezawierapojednaniei„jestwsobiedoprowadzeniem
podmiotowegoterminuskrajnegodoostatecznejpostaci,czyli
doidei”![57]
Możnabyuznać,żeprzedstawienieHeglajesttakjasne,jego
ateizmtakjaskrawyijawny,żewszyscyhegliścioddawnamusieli
wyznawaćigłosićtosamo,copokazaliśmy.Alebynajmniejtaknie
jest,gdyżjakwiadomo,wielkaichfrakcjatwardoobstajeprzytym,
żeHegeljestteistą.Zmyliłoichto,żesamibylizainteresowani
religią.Jednakfakt,żejestterazrównieżlewafrakcja,którachociaż
samamapoglądyateistyczne,twierdzitosamo,anierzadkonawet
rzucanaswojegomistrzaobelgi,fakt,żekiedyukazałosiędrugie
wydaniefilozofiireligii,rozsiewanopośpieszniewogólnie
dostępnychgazetachkłamliwepogłoski,jakobytafilozofiabyła
winteresiereligii,aniktniewystąpił,żebypokazać,iżtodrugie
wydaniejestwzasadzieidentycznezpierwszymiróżnisięodniego
tylkobardziejwyrazistymrozwinięciemateizmu,iżewkońcu
